Et video in haruspicum responsum haec esse subiuncta:
|
37.1
|
Sacrificia vetvsta occvltaqve minvs diligenter facta
|
|
pollvtaqve. Haruspices haec loquuntur an patrii pena-
|
|
tesque di? Multi enim sunt, credo, in quos huius malefici
|
|
suspicio cadat. Quis praeter hunc unum? Obscure dicitur
|
5
|
quae sacra polluta sint? Quid planius, quid religiosius,
|
|
quid gravius dici potest? vetvsta occvltaqve. Nego
|
|
ulla verba Lentulum, gravem oratorem ac disertum, saepius,
|
|
cum te accusaret, usurpasse quam haec quae nunc ex
|
|
Etruscis libris in te conversa atque interpretata dicuntur.
|
10
|
Etenim quod sacrificium tam vetustum est quam hoc quod
|
|
a regibus aequale huius urbis accepimus? quod autem tam
|
|
occultum quam id quod non solum curiosos oculos excludit
|
|
sed etiam errantis, quo non modo improbitas sed ne im-
|
|
prudentia quidem possit intrare? quod quidem sacrificium
|
15
|
nemo ante P. Clodium omni memoria violavit, nemo umquam
|
|
adiit, nemo neglexit, nemo vir aspicere non horruit, quod
|
|
fit per virgines Vestalis, fit pro populo Romano, fit in ea
|
|
domo quae est in imperio, fit incredibili caerimonia, fit ei
|
|
deae cuius ne nomen quidem viros scire fas est, quam iste
|
20
|
idcirco Bonam dicit quod in tanto sibi scelere ignoverit.
|
|
Non ignovit, mihi crede, non: nisi forte tibi esse ignotum
|
|
putas, quod te iudices emiserunt excussum et exhaustum,
|
|
suo iudicio absolutum, omnium condemnatum, aut quod
|
|
oculos, ut opinio illius religionis est, non perdidisti. Quis
|
38.1
|
enim ante te sacra illa vir sciens viderat, ut quisquam
|
|
poenam quae sequeretur id scelus scire posset? An tibi
|
|
luminis obesset caecitas plus quam libidinis? Ne id quidem
|
|
sentis, coniventis illos oculos abavi tui magis optandos
|
5
|
fuisse quam hos flagrantis sororis? Tibi vero, si diligenter
|
|
attendes, intelleges hominum poenas deesse adhuc, non
|
|
deorum. Homines te in re foedissima defenderunt, homines
|
|
turpissimum nocentissimumque laudarunt, homines prope
|
|
confitentem iudicio liberaverunt, hominibus iniuria tui stupri
|
10
|
inlata in ipsos dolori non fuit, homines tibi arma alii in me,
|
|
alii post in illum invictum civem dederunt, hominum bene-
|
|
ficia prorsus concedo tibi iam maiora non esse quaerenda:
|
|
a dis quidem immortalibus quae potest homini maior esse
|
39.1
|
poena furore atque dementia? nisi forte in tragoediis quos
|
|
vulnere ac dolore corporis cruciari et consumi vides, graviores
|
|
deorum immortalium iras subire quam illos qui furentes
|
|
inducuntur putas. Non sunt illi eiulatus et gemitus Philo-
|
5
|
ctetae tam miseri, quamquam sunt acerbi, quam illa exsultatio
|
|
Athamantis et quam senium matricidarum. Tu cum furialis
|
|
in contionibus voces mittis, cum domos civium evertis, cum
|
|
lapidibus optimos viros foro pellis, cum ardentis faces in
|
|
vicinorum tecta iactas, cum aedis sacras inflammas, cum
|
10
|
servos concitas, cum sacra ludosque conturbas, cum uxorem
|
|
sororemque non discernis, cum quod ineas cubile non sentis,
|
|
tum baccharis, tum furis, tum das eas poenas quae solae
|
|
sunt hominum sceleri a dis immortalibus constitutae. Nam
|
|
corporis quidem nostri infirmitas multos subit casus per se,
|
15
|
denique ipsum corpus tenuissima de causa saepe conficitur:
|
|
deorum tela in impiorum mentibus figuntur. Qua re miserior
|
|
es cum in omnem fraudem raperis oculis quam si omnino
|
|
oculos non haberes.
|
|