| Tum princeps rogatus sententiam L. Cotta dixit id quod | 73.1 |
| dignissimum re publica fuit, nihil de me actum esse iure, | |
| nihil more maiorum, nihil legibus; non posse quemquam | |
| de civitate tolli sine iudicio; de capite non modo ferri, sed | |
| ne iudicari quidem posse nisi comitiis centuriatis; vim fuisse | 5 |
| illam, flammam quassatae rei publicae perturbatorumque | |
| temporum; iure iudiciisque sublatis, magna rerum permuta- | |
| tione impendente, declinasse me paulum et spe reliquae | |
| tranquillitatis praesentis fluctus tempestatemque fugisse; | |
| qua re, cum absens rem publicam non minus magnis periculis | 10 |
| quam quodam tempore praesens liberassem, non restitui me | |
| solum sed etiam ornari a senatu decere. Disputavit etiam | |
| multa prudenter, ita de me illum amentissimum et profliga- | |
| tissimum hostem pudoris et pudicitiae scripsisse quae scri- | |
| psisset, iis verbis rebus sententiis ut, etiam si iure esset | 15 |
| rogatum, tamen vim habere non posset; qua re me, qui | |
| nulla lege abessem, non restitui lege, sed revocari senatus | |
| auctoritate oportere. Hunc nemo erat quin verissime sentire | 74.1 |
| diceret. Sed post eum rogatus Cn. Pompeius, adprobata | |
| laudataque Cottae sententia, dixit sese oti mei causa, ut | |
| omni populari concitatione defungerer, censere ut ad senatus | |
| auctoritatem populi quoque Romani beneficium erga me | 5 |
| adiungeretur. Cum omnes certatim aliusque alio gravius | |
| atque ornatius de mea salute dixisset fieretque sine ulla | |
| varietate discessio, surrexit, ut scitis, Atilius hic Gavianus; | |
| nec ausus est, cum esset emptus, intercedere; noctem sibi | |
| ad deliberandum postulavit. Clamor senatus, querelae, | 10 |
| preces, socer ad pedes abiectus. Ille se adfirmare postero | |
| die moram nullam esse facturum. Creditum est; discessum | |
| est. Illi interea deliberatori merces longa interposita nocte | |
| duplicata est. Consecuti dies pauci omnino Ianuario mense | |
| per quos senatum haberi liceret; sed tamen actum nihil nisi | 15 |
| de me. |