Atqui ne ex eo quidem tempore id egit Sestius ut a suis 79.1
munitus tuto in foro magistratum gereret, rem publicam
administraret. Itaque fretus sanctitate tribunatus, cum se
non modo contra vim et ferrum sed etiam contra verba
atque interfationem legibus sacratis esse armatum putaret, 5
venit in templum Castoris, obnuntiavit consuli: cum subito
manus illa Clodiana, in caede civium saepe iam victrix,
exclamat, incitatur, invadit; inermem atque imparatum
tribunum alii gladiis adoriuntur, alii fragmentis saeptorum
et fustibus; a quibus hic multis vulneribus acceptis ac 10
debilitato corpore et contrucidato se abiecit exanimatus,
neque ulla alia re ab se mortem nisi opinione mortis depulit.
Quem cum iacentem et concisum plurimis vulneribus extremo
spiritu exsanguem et confectum viderent, defetigatione magis
et errore quam misericordia et modo aliquando caedere 15
destiterunt. Et causam dicit Sestius de vi? Quid ita? 80.1
quia vivit. At id non sua culpa: plaga una illa extrema
defuit, quae si accessisset reliquum spiritum exhausisset.
Accusa Lentidium; non percussit locum; male dic Titio,
Sabino homini Reatino, cur tam temere exclamarit occisum. 5
Ipsum vero quid accusas? Num defuit gladiis? num re-
pugnavit? num, ut gladiatoribus imperari solet, ferrum non
recepit?
  An haec ipsa vis est, non posse emori? an illa, quod
tribunus plebis templum cruentavit? an quod, cum esset 10
ablatus primumque resipisset, non se referri iussit? Vbi
est crimen? quid reprehenditis? Hic quaero, iudices: si 81.1
illo die gens ista Clodia quod facere voluit effecisset, si
P. Sestius, qui pro occiso relictus est, occisus esset, fuistisne
ad arma ituri? fuistisne vos ad patrium illum animum
maiorumque virtutem excitaturi? fuistisne aliquando rem 5
publicam a funesto latrone repetituri? an etiam tum quie-
sceretis, cunctaremini, timeretis, cum rem publicam a facine-
rosissimis sicariis et a servis esse oppressam atque con-
culcatam videretis? Cuius igitur mortem ulcisceremini, si
quidem liberi esse et habere rem publicam cogitaretis, de 10
eius virtute vivi quid vos loqui, quid sentire, quid cogitare,
quid iudicare oporteat, dubitandum putatis? At vero ipsi 82.1
illi parricidae, quorum ecfrenatus furor alitur impunitate
diuturna, adeo vim facinoris sui perhorruerant ut, si paulo
longior opinio mortis Sesti fuisset, Gracchum illum suum
transferendi in nos criminis causa occidere cogitarint. Sensit 5
rusticulus non incautus—neque enim homines nequam
tacere potuerunt—suum sanguinem quaeri ad restinguendam
invidiam facinoris Clodiani; mulioniam paenulam arripuit,
cum qua primum Romam ad comitia venerat; messoria se
corbe contexit. Cum quaererent alii Numerium, alii Quin- 10
tium, gemini nominis errore servatus est. Atque hoc scitis
omnes, usque adeo hominem in periculo fuisse quoad scitum
est Sestium vivere; quod ni esset patefactum paulo citius
quam vellem, non illi quidem morte mercennarii sui trans-
ferre potuissent invidiam in quos putabant, sed acerbissimi 15
sceleris infamiam grato quodam scelere minuissent. Ac si 83.1
tum P. Sestius, iudices, in templo Castoris animam quam
vix retinuit edidisset, non dubito quin, si modo esset in re
publica senatus, si maiestas populi Romani revixisset, ali-
quando statua huic ob rem publicam interfecto in foro 5
statueretur. Nec vero illorum quisquam quos a maioribus
nostris morte obita positos in illo loco atque in rostris con-
locatos videtis esset P. Sestio aut acerbitate mortis aut
animo in rem publicam praeponendus; qui cum causam
civis calamitosi, causam amici, causam bene de re publica 10
meriti, causam senatus, causam Italiae, causam rei publicae
suscepisset, cumque auspiciis religionique parens obnuntiaret
quod senserat, luce palam a nefariis pestibus in deorum
hominumque conspectu esset occisus sanctissimo in templo,
sanctissima in causa, sanctissimo in magistratu. Eius igitur 15
vitam quisquam spoliandam ornamentis esse dicet, cuius
mortem ornandam monumento sempiterno putaretis?