Nunc, nisi me fallit, in eo statu civitas est ut, si operas 106.1
conductorum removeris, omnes idem de re publica sensuri
esse videantur. Etenim tribus locis significari maxime de <re
publica> populi Romani iudicium ac voluntas potest, contione,
comitiis, ludorum gladiatorumque consessu. Quae contio 5
fuit per hos annos, quae quidem esset non conducta sed
vera, in qua populi Romani consensus non perspici posset?
Habitae sunt multae de me a gladiatore sceleratissimo, ad
quas nemo adibat incorruptus, nemo integer; nemo illum
foedum vultum aspicere, nemo furialem vocem bonus audire 10
poterat. Erant illae contiones perditorum hominum neces-
sario turbulentae. Habuit de eodem me P. Lentulus consul 107.1
contionem: concursus est populi Romani factus; omnes
ordines, tota in illa contione Italia constitit. Egit causam
summa cum gravitate copiaque dicendi tanto silentio, tanta
adprobatione omnium, nihil ut umquam videretur tam popu- 5
lare ad populi Romani auris accidisse. Productus est ab eo
Cn. Pompeius, qui se non solum auctorem meae salutis, sed
etiam supplicem populo Romano <praebuit>. Huius oratio ut
semper gravis et grata in contionibus fuit, sic contendo num-
quam neque sententiam eius auctoritate neque eloquentiam 10
iucunditate fuisse maiore. Quo silentio sunt auditi de me 108.1
ceteri principes civitatis! quos idcirco non appello hoc loco
ne mea oratio, si minus de aliquo dixero, ingrata, si satis de
omnibus, infinita esse videatur. Cedo nunc eiusdem illius
inimici mei de me eodem ad verum populum in campo 5
Martio contionem! Quis non modo adprobavit, sed non
indignissimum facinus putavit illum non dicam loqui, sed
vivere ac spirare? Quis fuit qui non eius voce maculari
rem publicam, seque si eum audiret scelere adstringi
arbitraretur? 10