Quaero illud etiam ex te, conatusne sis, voluerisne, denique 19.1
cogitaris,—est enim res eius modi ut, si tibi in mentem
modo venit, nemo sit qui te ullo cruciatu esse indignum
putet,—cogitarisne in illo tuo intolerabili non regno,—nam
cupis id audire,—sed latrocinio augur fieri in Q. Metelli 5
locum, ut, quicumque te aspexisset, duplicem dolorem
gemitumque susciperet et ex desiderio clarissimi civis et
ex honore turpissimi atque improbissimi? adeone non labe-
factatam rem publicam te tribuno neque conquassatam civi-
tatem, sed captam hanc urbem atque perversam putaris ut 10
augurem Vatinium ferre possemus? Hoc loco quaero, si, 20.1
id quod concupieras, augur factus esses,—in qua tua cogita-
tione nos qui te oderamus vix dolorem ferebamus, illi autem
quibus eras in deliciis vix risum tenebant: sed quaero, si
ad cetera vulnera, quibus rem publicam putasti deleri, hanc 5
quoque mortiferam plagam inflixisses auguratus tui, utrum
decreturus fueris, id quod augures omnes usque ab Romulo
decreverunt, Iove fulgente cum populo agi nefas esse, an,
quia tu semper sic egisses, auspicia fueris augur dissolu-
turus? 10
  Ac ne diutius loquar de auguratu tuo,—quod invitus 21.1
facio ut recorder ruinas rei publicae; neque enim tu um-
quam stante non modo maiestate horum, sed etiam urbe
te augurem fore putasti: verum tamen ut somnia tua relin-
quam, ad scelera veniam, volo uti mihi respondeas, cum 5
M. Bibulum consulem non dicam bene de re publica sen-
tientem, ne tu mihi homo potens irascare, qui ab eo dis-
sensisti, sed hominem certe nusquam progredientem, nihil
in re publica molientem, tantum animo ab actionibus tuis
dissentientem,—cum eum tu consulem in vincula duceres 10
et ab tabula Valeria conlegae tui mitti iuberent, fecerisne
ante rostra pontem continuatis tribunalibus, per quem consul
populi Romani moderatissimus et constantissimus, sublato
auxilio, exclusis amicis, vi perditorum hominum incitata,
turpissimo miserrimoque spectaculo non in carcerem, sed 15
ad supplicium et ad necem duceretur? Quaero num quis 22.1
ante te tam fuerit nefarius qui id fecerit, ut sciamus utrum
veterum facinorum sis imitator an inventor novorum; idem-
que tu cum his atque huius modi consiliis ac facinoribus
nomine C. Caesaris, clementissimi atque optimi viri, scelere 5
vero atque audacia tua, M. Bibulum foro, curia, templis,
locis publicis omnibus expulisses, inclusum domi contineres,
cumque non maiestate imperi, non iure legum, sed ianuae
praesidio et parietum custodiis consulis vita tegeretur,
miserisne viatorem qui M. Bibulum domo vi extraheret, ut, 10
quod in privatis semper est servatum, id te tribuno plebis
consuli domus exsilium esse non posset? Simulque mihi 23.1
respondeto tu, qui nos qui de communi salute consentimus
tyrannos vocas, fuerisne non tribunus plebis, sed intolerandus
ex caeno nescio qui atque ex tenebris tyrannus, qui primum
eam rem publicam quae auspiciis inventis constituta est 5
isdem auspiciis sublatis conarere pervertere, deinde sanctis-
simas leges, Aeliam et Fufiam dico, quae in Gracchorum
ferocitate et in audacia Saturnini et in conluvione Drusi et
in contentione Sulpici et in cruore Cinnano, etiam inter
Sullana arma vixerunt, solus conculcaris ac pro nihilo 10
putaris, qui consulem morti obieceris, inclusum obsederis,
extrahere ex suis tectis conatus sis, qui in eo magistratu non
<modo> emerseris ex mendicitate, sed etiam divitiis nos iam
tuis terreas? fuerisne tanta crudelitate ut delectos viros et 24.1
principes civitatis tollere et delere tua rogatione conareris,
cum L. Vettium, qui in senatu confessus esset se cum telo
fuisse, mortem Cn. Pompeio, summo et clarissimo civi, suis
manibus offerre voluisse, in contionem produxeris, indicem 5
in rostris, in illo, inquam, augurato templo ac loco con-
locaris, quo auctoritatis exquirendae causa ceteri tribuni
plebis principes civitatis producere consuerunt? ibi tu in-
dicem Vettium linguam et vocem suam sceleri et dementiae
tuae praebere voluisti. Dixeritne L. Vettius in contione tua 10
rogatus a te sese auctores et impulsores et socios habuisse
sceleris illius eos viros, quibus e civitate sublatis, quod tu
eo tempore moliebare, civitas stare non posset? M. Bibulum,
cuius inclusione contentus non eras, interficere volueras,
spoliaras consulatu, patria privare cupiebas; L. Lucullum, 15
cuius tu rebus gestis, quod ipse ad imperatorias laudes a puero
videlicet spectaras, vehementius invidebas, C. Curionem,
perpetuum hostem improborum omnium, auctorem publici
consili in libertate communi tuenda maxime liberum, cum
filio principe iuventutis cum re publica coniunctiore etiam 20
quam ab illa aetate postulandum fuit, delere voluisti;
L. Domitium, cuius dignitas et splendor praestringebat, 25.1
credo, oculos Vatini,—quem tu propter commune odium in
bonos oderas, in posterum autem, propter omnium spem
quae de illo est atque erat, ante aliquanto timebas, L. Len-
tulum, hunc iudicem nostrum, flaminem Martialem, quod 5
erat eo tempore Gabini tui competitor, eiusdem Vetti indicio
opprimere voluisti: qui si tum illam labem pestemque
vicisset, quod ei tuo scelere non licuit, res publica victa non
esset. Huius etiam filium eodem indicio et crimine ad
patris interitum adgregare voluisti: L. Paulum, qui tum 10
quaestor Macedoniam obtinebat, quem civem, quem virum!
qui duo nefarios patriae proditores, domesticos hostis, legibus
exterminarat, hominem ad conservandam rem publicam
natum, in idem Vetti indicium atque in eundem hunc
numerum congregasti. Quid ergo de me querar? qui etiam 26.1
gratias tibi agere debeo quod me ex fortissimorum civium
numero seiungendum non putasti. Sed qui fuit tuus ille
tantus furor ut, cum iam Vettius ad arbitrium tuum per-
orasset et civitatis lumina notasset descendissetque de rostris, 5
eum repente revocares, conloquerere populo Romano vi-
dente, deinde interrogares ecquosnam alios posset nominare?
Inculcarisne ut C. Pisonem, generum meum, nominaret, qui
in summa copia optimorum adulescentium pari continentia,
virtute, pietate reliquit neminem, itemque M. Laterensem, 10
hominem dies atque noctes de laude et de re publica cogi-
tantem? promulgarisne, impurissime hostis, quaestionem
de tot amplissimis et talibus viris, indicium Vettio, praemia
amplissima? quibus rebus omnium mortalium non voluntate
sed convicio repudiatis, fregerisne in carcere cervices ipsi 15
illi Vettio, ne quod indicium corrupti indici exstaret eiusque
sceleris in te ipsum quaestio flagitaretur?