Nam illae sententiae virorum clarissimorum minime pro- 36.1
bandae sunt, quorum alter ulteriorem Galliam decernit cum
Syria, alter citeriorem. Qui ulteriorem, omnia illa de quibus
disserui paulo ante perturbat; simul ostendit eam se tenere
legem quam esse legem neget, et, quae pars provinciae sit 5
cui non possit intercedi, hanc se avellere, quae defensorem
habeat, non tangere; simul et illud facit, ut, quod illi a
populo datum sit, id non violet, quod senatus dederit, id
senator properet auferre. Alter belli Gallici rationem habet,
fungitur officio boni senatoris, legem quam non putat, eam 10
quoque servat; praefinit enim successori diem. <Quamquam>
mihi nihil videtur alienius a dignitate disciplinaque maiorum
quam ut, qui consul Kalendis Ianuariis habere provinciam
debet, is ut eam desponsam non decretam habere videatur.
Fuerit toto in consulatu sine provincia cui fuerit, ante quam 37.1
designatus est, decreta provincia. Sortietur an non? Nam
et non sortiri absurdum est, et quod sortitus sis non habere.
Proficiscetur paludatus? Quo? quo pervenire ante certam
diem non licebit. Ianuario, Februario provinciam non 5
habebit: Kalendis ei denique Martiis nascetur repente pro-
vincia. Ac tamen his sententiis Piso in provincia permane- 38.1
bit. Quae cum gravia sunt <tum> nihil gravius illo, quod mul-
tari imperatorem deminutione provinciae contumeliosum
est, neque solum summo in viro sed etiam mediocri in
homine ne accidat providendum. 5
  Ego vos intellego, patres conscripti, multos decrevisse
eximios honores C. Caesari et prope singularis. <Si> quod
ita meritus erat grati, sin etiam ut quam coniunctissimus
huic ordini esset, sapientes ac divini fuistis. Neminem
umquam est hic ordo complexus honoribus et beneficiis 10
suis qui ullam dignitatem praestabiliorem ea quam per vos
esset adeptus putarit. Nemo umquam hic potuit esse prin-
ceps qui maluerit esse popularis. Sed homines aut propter
indignitatem suam diffisi ipsi sibi, aut propter reliquorum ob-
trectationem ab huius ordinis coniunctione depulsi, saepe 15
ex hoc portu se in illos fluctus prope necessario contulerunt;
qui si ex illa iactatione cursuque populari bene gesta re
publica referunt aspectum in curiam atque huic amplissimae
dignitati esse commendati volunt, non modo non repellendi
sunt verum etiam expetendi. Monemur a fortissimo viro 39.1
atque optimo post hominum memoriam consule ut providea-
mus ne citerior Gallia nobis invitis alicui decernatur post eos
consules qui nunc erunt designati, perpetuoque posthac ab iis
qui hunc ordinem oppugnent populari ac turbulenta ratione 5
teneatur. Quam ego plagam etsi non contemno, patres
conscripti, praesertim monitus a sapientissimo consule et
diligentissimo custode pacis atque oti, tamen vehementius
arbitror pertimescendum si hominum clarissimorum ac
potentissimorum aut honorem minuero aut studium erga 10
hunc ordinem repudiaro. Nam ut C. Iulius omnibus a
senatu eximiis aut novis rebus ornatus per manus hanc pro-
vinciam tradat ei cui minime vos velitis, per quem ordinem
ipse amplissimam sit gloriam consecutus, ei ne libertatem
quidem relinquat, adduci ad suspicandum nullo modo 15
possum. Postremo quo quisque animo futurus sit, nescio:
quid sperem, video. Praestare hoc senator debeo, quantum
possum, ne quis vir clarus aut potens huic ordini iure irasci
posse videatur. Atque haec, si inimicissimus essem C. 40.1
Caesari, sentirem tamen rei publicae causa.