Omittam igitur Pompeium iam oratione mea reliqua, sed 17.1
vos, iudices, animis ac memoria tenetote. De lege, de
foedere, de exemplis, de perpetua consuetudine civitatis
nostrae renovabo ea quae dicta sunt; nihil enim mihi novi,
nihil integri neque M. Crassus, qui totam causam et pro 5
facultate et pro fide sua diligentissime vobis explicavit,
neque Cn. Pompeius, cuius oratio omnibus ornamentis
abundavit, ad dicendum reliquit. Sed quoniam me recu-
sante placuit ambobus adhiberi hunc a me quasi perpoliendi
quendam operis extremum laborem, peto a vobis ut me 10
offici potius quam dicendi studio hanc suscepisse operam
ac munus putetis. Ac prius quam adgrediar ad ius causam- 18.1
que Corneli, quiddam de communi condicione omnium
nostrum deprecandae malivolentiae causa breviter com-
memorandum videtur. Si quo quisque loco nostrum est,
iudices, natus, aut si, in qua fortuna est nascendi initio con- 5
stitutus, hunc vitae statum usque ad senectutem obtinere
debet, et si omnes quos aut fortuna extulit aut ipsorum
inlustravit labor et industria poena sunt adficiendi, non
gravior L. Cornelio quam multis viris bonis atque fortibus
constitui lex vitae et condicio videretur: sin autem multo- 10
rum virtus, ingenium, humanitas ex infimo genere et fortunae
gradu non modo amicitias et rei familiaris copias consecuta
est, sed summam laudem, honores, gloriam, dignitatem, non
intellego cur potius invidia violatura virtutem L. Corneli
quam aequitas vestra pudorem eius adiutura videatur. 15
Itaque quod maxime petendum est a vobis idcirco non peto, 19.1
iudices, ne de vestra sapientia atque de vestra humanitate
dubitare videar: est autem petendum ne oderitis ingenium,
ne inimici sitis industriae, ne humanitatem opprimendam,
ne virtutem puniendam putetis. Illud peto, ut, si causam 5
ipsam per se firmam esse et stabilem videritis, hominis
ipsius ornamenta adiumento causae potius quam impedi-
mento esse malitis.