O tenebrae, o lutum, o sordes, o paterni generis oblite, 62.1
materni vix memor! ita nescio quid istuc fractum, humile,
demissum, sordidum, inferius etiam est quam ut Medio-
lanensi praecone, avo tuo, dignum esse videatur. L. Crassus,
homo sapientissimus nostrae civitatis, specillis prope scru- 5
tatus est Alpis ut, ubi hostis non erat, ibi triumphi causam
aliquam quaereret; eadem cupiditate vir summo ingenio
praeditus, C. Cotta, nullo certo hoste flagravit. Eorum
neuter triumphavit, quod alteri illum honorem conlega, alteri
mors peremit. Inrisa est abs te paulo ante M. Pisonis 10
cupiditas triumphandi, a qua te longe dixisti abhorrere.
Qui etiam si minus magnum bellum gesserat, ut abs te
dictum est, tamen istum honorem contemnendum non
putavit. Tu eruditior quam Piso, prudentior quam Cotta,
abundantior consilio, ingenio, sapientia quam Crassus, ea 15
contemnis quae illi 'idiotae,' ut tu appellas, praeclara
duxerunt. Quos si reprehendis quod cupidi coronae laureae 63.1
fuerint, cum bella aut parva aut nulla gessissent, tu tantis
nationibus subactis, tantis rebus gestis minime fructum
laborum tuorum, praemia periculorum, virtutis insignia
contemnere debuisti. Neque vero contempsisti, sis licet 5
Themista sapientior, sed os tuum ferreum senatus convicio
verberari noluisti.
  Iam vides—quoniam quidem ita mihimet fui inimicus
ut me tecum compararem—et digressum meum et absentiam
et reditum ita longe tuo praestitisse ut mihi illa omnia 10
immortalem gloriam dederint, tibi sempiternam turpitu-
dinem inflixerint. Num etiam in hac cotidiana adsidua 64.1
urbanaque vita splendorem tuum, gratiam, celebritatem
domesticam, operam forensem, consilium, auxilium, auctori-
tatem, sententiam senatoriam nobis aut, ut verius dicam,
cuiquam es infimo ac despicatissimo antelaturus? Age, sena- 5
tus odit te—quod eum tu facere iure concedis—adflictorem
ac perditorem non modo dignitatis et auctoritatis sed omnino
ordinis ac nominis sui; videre equites Romani non possunt,
quo ex ordine vir praestantissimus et ornatissimus, L. Aelius,
est te consule relegatus; plebs Romana perditum cupit, in 10
cuius tu infamiam ea quae per latrones et per servos de me
egeras contulisti; Italia cuncta exsecratur, cuius idem tu
superbissime decreta et preces repudiasti. Fac huius odi 65.1
tanti ac tam universi periculum, si audes. Instant post
hominum memoriam apparatissimi magnificentissimique
ludi, quales non modo numquam fuerunt, sed ne quo modo
fieri quidem posthac possint possum ullo pacto suspicari. 5
Da te populo, committe ludis. Sibilum metuis? Vbi sunt
vestrae scholae? Ne acclametur times? Ne id quidem
est curare philosophi. Manus tibi ne adferantur? Dolor
enim est malum, ut tu disputas; existimatio, dedecus,
infamia, turpitudo verba atque ineptiae. Sed de hoc non 10
dubito; non audebit accedere ad ludos. Convivium publi-
cum non dignitatis causa inibit, nisi forte ut cum P. Clodio,
hoc est cum amoribus suis, cenet, sed plane animi sui
causa; ludos nobis 'idiotis' relinquet. Solet enim in 66.1
disputationibus suis oculorum et aurium delectationi abdo-
minis voluptates anteferre. Nam quod vobis iste tantum
modo improbus, crudelis, olim furunculus, nunc vero etiam
rapax, quod sordidus, quod contumax, quod superbus, quod 5
fallax, quod perfidiosus, quod impudens, quod audax esse
videatur, nihil scitote esse luxuriosius, nihil libidinosius,
nihil protervius, nihil nequius. Luxuriem autem nolite in
isto hanc cogitare. Est enim quaedam quae, quamquam 67.1
omnis est vitiosa atque turpis, <est> tamen ingenuo ac libero
dignior. Nihil apud hunc lautum, nihil elegans, nihil ex-
quisitum—laudabo inimicum—quin ne magno opere quidem
quicquam praeter libidines sumptuosum. Toreuma nullum, 5
maximi calices, et ei, ne contemnere suos videatur, Placen-
tini; exstructa mensa non conchyliis aut piscibus, sed multa
carne subrancida. Servi sordidati ministrant, non nulli
etiam senes; idem coquus, idem atriensis; pistor domi
nullus, nulla cella; panis et vinum a propola atque de 10
cupa; Graeci stipati quini in lectis, saepe plures; ipse
solus; bibitur usque eo dum de dolio ministretur. Vbi
galli cantum audivit, avum suum revixisse putat; mensam
tolli iubet.