Respondebo tibi nunc, Laterensis, minus fortasse vehe- 72.1
menter quam abs te sum provocatus, sed profecto nec con-
siderate minus nec minus amice. Nam primum fuit illud
asperius me, quae de Plancio dicerem, ementiri et temporis
causa fingere. Scilicet homo sapiens excogitavi quam ob 5
rem viderer maximis benefici vinculis obstrictus, cum liber
essem et solutus. Quid enim? mihi ad defendendum
Plancium parum multae, parum iustae necessitudines erant
familiaritatis, vicinitatis, patris amicitiae? quae si non essent,
vererer, credo, ne turpiter facerem, si hoc splendore et hac 10
dignitate hominem defenderem. Fingenda mihi fuit videlicet
causa peracuta ut ei quem mihi debere oporteret ego me
omnia debere dicerem. At id etiam gregarii milites faciunt
inviti ut coronam dent civicam et se ab aliquo servatos esse
fateantur, non quo turpe sit protectum in acie ex hostium 15
manibus eripi—nam id accidere nisi forti viro et pugnanti
comminus non potest—, sed onus benefici reformidant, quod
permagnum est alieno debere idem quod parenti. Ego, cum 73.1
ceteri vera beneficia etiam minora dissimulent, ne obligati
esse videantur, eo me beneficio obstrictum esse ementior
cui ne referri quidem gratia posse videatur? An hoc tu,
Laterensis, ignoras? qui cum mihi esses amicissimus, cum 5
vel periculum vitae tuae mecum sociare voluisses, cum me
in illo tristi et acerbo luctu atque discessu non lacrimis
solum tuis sed animo, corpore, copiis prosecutus esses, cum
meos liberos et uxorem me absente tuis opibus auxilioque
defendisses, sic mecum semper egisti, te mihi remittere 10
atque concedere ut omne studium meum in Cn. Planci
honore consumerem, quod eius in me meritum tibi etiam
ipsi gratum esse dicebas. Nihil autem me novi, nihil tem- 74.1
poris causa dicere, nonne etiam est illa testis oratio quae est
a me prima habita in senatu? In qua cum perpaucis nomi-
natim egissem gratias, quod omnes enumerari nullo modo
possent, scelus autem esset quemquam praeteriri, statuissem- 5
que eos solum nominare qui causae nostrae duces et quasi
signiferi fuissent, in his Plancio gratias egi. Recitetur oratio,
quae propter rei magnitudinem dicta de scripto est; in qua
ego homo astutus ei me dedebam cui nihil magno opere
deberem, et huius offici tanti servitutem astringebam testi- 10
monio sempiterno. Nolo cetera quae a me mandata sunt
litteris recitare; praetermitto, ne aut proferre videar ad
tempus aut eo genere uti litterarum quod meis studiis aptius
quam consuetudini iudiciorum esse videatur.