Ego autem Cn. Pompeium non dico auctorem, ducem, 93.8
defensorem salutis meae—nam haec privatim fortasse officio-
rum memoriam et gratiam quaerunt—sed dico hoc quod ad 10
salutem rei publicae pertinet: ego eum non tuear quem
omnes in re publica principem esse concedunt? Ego C.
Caesaris laudibus desim, quas primum populi Romani, nunc
etiam senatus, cui me semper addixi, plurimis atque amplis-
simis iudiciis videam esse celebratas? Tum hercule me 15
confitear non iudicium aliquod habuisse de utilitate rei pu-
blicae, sed hominibus amicum aut inimicum fuisse. An, cum 94.1
videam navem secundis ventis cursum tenentem suum, si
non eum petat portum quem ego aliquando probavi, sed alium
non minus tutum atque tranquillum, cum tempestate pugnem
periculose potius quam illi, salute praesertim proposita, ob- 5
temperem et paream? Ego vero haec didici, haec vidi, haec
scripta legi; haec de sapientissimis et clarissimis viris et in
hac re publica et in aliis civitatibus monumenta nobis <et>
litterae prodiderunt, non semper easdem sententias ab isdem,
sed quascumque rei publicae status, inclinatio temporum, 10
ratio concordiae postularet, esse defensas. Quod ego et
facio, Laterensis, et semper faciam libertatemque quam tu
in me requiris, quam ego neque dimisi umquam neque di-
mittam, non in pertinacia, sed in quadam moderatione posi-
tam putabo. 15
  Nunc venio ad illud extremum in quo dixisti, dum Planci 95.1
in me meritum verbis extollerem, me arcem facere e cloaca
lapidemque e sepulcro venerari pro deo; neque enim mihi
insidiarum periculum ullum neque mortis fuisse. Cuius ego
temporis rationem explicabo brevi neque invitus. Nihil enim 5
est ex meis temporibus quod minus pervagatum, quodque
minus aut mea commemoratione celebratum sit aut homini-
bus auditum atque notum. Ego enim, Laterensis, ex illo
incendio legum, iuris, senatus, bonorum omnium cedens,
cum mea domus ardore suo deflagrationem urbi atque Italiae 10
toti minaretur, nisi quievissem, Siciliam petivi animo, quae
et ipsa erat mihi sicut domus una coniuncta et obtinebatur
a C. Vergilio, quocum me uno vel maxime cum vetustas tum
amicitia, cum mei fratris conlegia tum rei publicae causa
sociarat. Vide nunc caliginem temporum illorum. Cum 96.1
ipsa paene insula mihi sese obviam ferre vellet, praetor ille,
eiusdem tribuni pl. contionibus propter eandem rei publicae
causam saepe vexatus, nihil amplius dico nisi me in Siciliam
venire noluit. Quid dicam? C. Vergilio, tali civi et viro, 5
benivolentiam in me, memoriam communium temporum,
pietatem, humanitatem, fidem defuisse? Nihil, iudices, est
eorum sed, quam tempestatem nos vobiscum non tulissemus,
metuit ut eam ipse posset opibus suis sustinere. Tum con-
silio repente mutato Brundisium terra petere contendi; nam 10
maritimos cursus praecludebat hiemis magnitudo. Cum 97.1
omnia illa municipia quae sunt a Vibone <ad> Brundisium in
fide mea, iudices, essent, iter mihi tutum multis minitantibus
magno cum suo metu praestiterunt. Brundisium veni vel
potius ad moenia accessi; urbem unam mihi amicissimam 5
declinavi, quae se potius exscindi quam e suo complexu ut
eriperer facile pateretur. In hortos me M. Laeni Flacci con-
tuli. Cui cum omnis metus, publicatio bonorum, exsilium,
mors proponeretur, haec perpeti, si acciderent, maluit quam
custodiam mei capitis dimittere. Cuius ego et parentis eius, 10
prudentissimi atque optimi senis, et fratris et utriusque filio-
rum manibus in navi tuta ac fideli conlocatus, eorumque
preces et vota de meo reditu exaudiens Dyrrachium, quod
erat in fide mea, petere contendi. Quo cum venissem, co- 98.1
gnovi, id quod audieram, refertam esse Graeciam sceleratissi-
morum hominum ac nefariorum, quorum impium ferrum
ignisque pestiferos meus ille consulatus e manibus extorserat;
qui ante quam de meo adventu audire potuissent, cum a me 5
abessent aliquot dierum viam, in Macedoniam ad Plancium-
que perrexi. Hic vero simul atque mare me transisse co-
gnovit—audi, audi atque attende, Laterensis, ut scias quid
ego Plancio debeam, confiteareque aliquando me quod faciam
et grate et pie facere; huic autem, quae pro salute mea fecerit, 10
si minus profutura sint, obesse certe non oportere! Nam
simul ac me Dyrrachium attigisse audivit, statim ad me
lictoribus dimissis, insignibus abiectis, veste mutata pro-
fectus est. O acerbam mihi, iudices, memoriam temporis 99.1
illius et loci, cum hic in me incidit, cum complexus est con-
spersitque lacrimis nec loqui prae maerore potuit! O rem
cum auditu crudelem tum visu nefariam! o reliquos omnis
dies noctesque eas quibus iste a me non recedens Thessa- 5
lonicam me in quaestoriumque perduxit! Hic ego nunc de
praetore Macedoniae nihil dicam amplius nisi eum et civem
optimum semper et mihi amicum fuisse, sed eadem timuisse
quae ceteros; Cn. Plancium fuisse unum, non qui minus
timeret sed, si acciderent ea quae timerentur, mecum ea 10
subire et perpeti vellet. Qui, cum ad me L. Tubero, meus 100.1
necessarius, qui fratri meo legatus fuisset, decedens ex Asia
venisset easque insidias quas mihi paratas ab exsulibus con-
iuratis audierat ad me animo amicissimo detulisset, in Asiam
me ire propter eius provinciae mecum et cum meo fratre 5
necessitudinem comparantem non est passus; vi me, vi, in-
quam, Plancius et complexu suo retinuit multosque mensis
a capite meo non discessit, abiecta quaestoria persona comitis-
que sumpta.