'Pater vero,' inquit, 'etiam obesse filio debet.' O vocem 31.9
duram atque indignam tua probitate, Laterensis! Pater ut 10
in iudicio capitis, pater ut in dimicatione fortunarum, pater
ut apud talis viros obesse filio debeat? qui si esset turpissi-
mus, si sordidissimus, tamen ipso nomine patrio valeret
apud clementis iudices et misericordis; valeret, inquam,
communi sensu omnium et dulcissima commendatione 15
naturae. Sed cum sit Cn. Plancius is eques Romanus, ea 32.1
primum vetustate equestris nominis ut pater, ut avus, ut
maiores eius omnes equites Romani fuerint, summum in
praefectura florentissima gradum tenuerint et dignitatis et
gratiae, deinde ut ipse in legionibus P. Crassi imperatoris 5
inter ornatissimos homines, equites Romanos, summo splen-
dore fuerit, ut postea princeps inter suos plurimarum rerum
sanctissimus et iustissimus iudex, maximarum societatum
auctor, plurimarum magister: si non modo in eo nihil
umquam reprehensum sed laudata sunt omnia, tamen is 10
oberit honestissimo filio pater qui vel minus honestum et
alienum tueri vel auctoritate sua vel gratia possit?
  'Asperius,' inquit, 'locutus est aliquid aliquando.' Immo 33.1
fortasse liberius. 'At id ipsum,' inquit, 'non est ferendum.'
Ergo ei ferendi sunt qui hoc queruntur, libertatem equitis
Romani se ferre non posse? Vbinam ille mos, ubi illa
aequitas iuris, ubi illa antiqua libertas quae malis oppressa 5
civilibus extollere iam caput et aliquando recreata se erigere
debebat? Equitum ego Romanorum in homines nobilissi-
mos maledicta, publicanorum in Q. Scaevolam, virum omni-
bus ingenio, iustitia, integritate praestantem, aspere et
ferociter et libere dicta commemorem? Consuli P. Nasicae 10
praeco Granius medio in foro, cum ille edicto iustitio domum
decedens rogasset Granium quid tristis esset; an quod
reiectae auctiones essent: 'immo vero,' inquit, 'quod
legationes.' Idem tribuno pl. potentissimo homini, M.
Druso, et multa in re publica molienti, cum ille eum salu- 15
tasset <et>, ut fit, dixisset: 'quid agis, Grani?' respondit:
'immo vero tu, Druse, quid agis?' Ille L. Crassi, ille M.
Antoni voluntatem asperioribus facetiis saepe perstrinxit
impune: nunc usque eo est oppressa nostra adrogantia
civitas ut, quae fuit olim praeconi in ridendo, nunc equiti 20
Romano in plorando non sit concessa libertas. Quae enim 34.1
umquam Plancio vox fuit contumeliae potius quam doloris?
quid est autem umquam questus nisi cum a sociis et a se
iniuriam propulsaret? Cum senatus impediretur quo minus,
id quod hostibus semper erat tributum, responsum equitibus 5
Romanis redderetur, omnibus illa iniuria dolori fuit publi-
canis, sed eum ipsum dolorem hic tulit paulo apertius.
Communis ille sensus in aliis fortasse latuit; hic, quod cum
ceteris animo sentiebat, id magis quam ceteri et voltu
promptum habuit et lingua. Quamquam, iudices,—agnosco 35.1
enim ex me—permulta in Plancium quae ab eo numquam
dicta sunt conferuntur. Ego quia dico aliquid aliquando
non studio adductus, sed aut contentione dicendi aut laces-
situs, et quia, ut fit in multis, exit aliquando aliquid si non 5
perfacetum, at tamen fortasse non rusticum, quod quisque
dixit, me id dixisse dicunt. Ego autem, si quid est quod
mihi scitum esse videatur et homine ingenuo dignum atque
docto, non aspernor, stomachor cum aliorum non me digna
in me conferuntur. Nam quod primus scivit legem de 10
publicanis tum cum vir amplissimus consul id illi ordini per
populum dedit quod per senatum, si licuisset, dedisset, si in
eo crimen est quia suffragium tulit, quis non tulit publicanus?
si quia primus scivit, utrum id sortis esse vis, an eius qui
illam legem ferebat? Si sortis, nullum crimen est in casu; 15
si consulis, <statuis> etiam hunc a summo viro principem esse
ordinis iudicatum.