<anhe>litu Aetnam ardere dicunt, sic Verrem obruissem 29.1
Sicilia teste tota. Tu vero comperendinasti uno teste pro-
ducto. At quo teste, di immortales! Non satis quod
uno, non quod ignoto, non quod levi; etiamne Valerio
teste primam actionem confecisti, qui patris tui beneficio 5
civitate donatus gratiam tibi non inlustribus officiis, sed
manifesto periurio rettulit? Quod si te omen nominis 30.1
vestri forte duxit, nos tamen id more maiorum, quia faustum
putamus, non ad perniciem, verum ad salutem interpretamur.
Sed omnis ista celeritas ac festinatio, quod inquisitionem,
quod priorem actionem totam sustulisti, illud patefecit et in- 5
lustravit quod occultum tamen non erat, non esse hoc iudicium
iudici, sed comitiorum consularium causa comparatum.
  Hic ego Appium Claudium, consulem fortissimum atque 31.1
ornatissimum virum mecumque, ut spero, fideli in gratiam
reditu firmoque coniunctum, nullo loco, iudices, vituperabo.
Fuerint enim eae partes aut eius quem id facere dolor et
suspicio sua coegit, aut eius qui has sibi partis depoposcit, 5
quod aut non animadvertebat quem violaret, aut facilem
sibi fore in gratiam reditum arbitrabatur; ego tantum dicam 32.1
quod et causae satis et in illum minime durum aut asperum
possit esse. Quid enim habet turpitudinis Appium Claudium
M. Scauro esse inimicum? Quid? avus eius P. Africano
non fuit, quid? mihi ipsi idem iste, quid? ego illi? Quae 5
inimicitiae dolorem utrique nostrum fortasse aliquando, de-
decus vero certe numquam attulerunt. Successori decessor 33.1
invidit, voluit eum quam maxime offensum quo magis ipsius
memoria excelleret; res non modo non abhorrens a con-
suetudine sed usitata etiam et valde pervagata. Neque vero
tam haec ipsa cotidiana res Appium Claudium illa humani- 5
tate et sapientia praeditum per se ipsa movisset, nisi hunc
C. Claudi, fratris sui, competitorem fore putasset. Qui sive 34.1
patricius sive plebeius esset—nondum enim certum consti-
tuerat—cum hoc sibi contentionem fore putabat, Appius
autem hoc maiorem etiam quod illum in pontificatus peti-
tione, in saliatu, in ceteris meminerat fuisse patricium. 5
Quam ob rem se consule neque repelli fratrem volebat
neque, iste si patricius esset, parem Scauro fore videbat, nisi
hunc aliquo aut metu aut infamia perculisset. Ego id fratri 35.1
in honore fratris amplissimo non concedendum putem,
praesertim qui quid amor fraternus valeat paene praeter
ceteros sentiam? At enim frater iam non petit. Quid tum?
Si ille retentus a cuncta Asia supplice, si a negotiatoribus, 5
si a publicanis, si ab omnibus sociis, civibus exoratus ante-
posuit honori suo commoda salutemque provinciae, pro-
pterea putas semel exulceratum animum tam facile potuisse
sanari? Quamquam in istis omnibus rebus, praesertim 36.1
apud homines barbaros, opinio plus valet saepe quam res
ipsa. Persuasum est Sardis se nihil Appio gratius esse fa-
cturos quam si de Scauri fama detraxerint; multorum etiam
spe commodorum praemiorumque ducuntur; omnia con- 5
sulem putant posse, praesertim ultro pollicentem. De quo
plura iam non dicam. Quamquam ea quae dixi non secus 37.1
dixi quam si eius frater essem, non is qui et est et qui
multa dixit, sed is qui ego esse in meum consuevi. Generi
igitur toti accusationis resistere, iudices, debetis, in quo nihil
more, nihil modo, nihil considerate, nihil integre, contra 5
improbe, turbide, festinanter, rapide omnia conspiratione,
imperio, auctoritate, spe, minis videtis esse suscepta.