| Cuius rei furtum factum erat? Exorditur magna | 27.1 |
| cum exspectatione veteris histrionis exponere societatem. | |
| 'Panurgus,' inquit, 'fuit Fanni; is fit ei cum Roscio | |
| communis.' Hic primum questus est non leviter Saturius | |
| communem factum esse gratis cum Roscio, qui pretio | 5 |
| proprius fuisset Fanni. Largitus est scilicet homo liberalis | |
| et dissolutus et bonitate adfluens Fannius Roscio. Sic | |
| puto. Quoniam ille hic constitit paulisper, mihi quoque | 28.1 |
| necesse est paulum commorari. Panurgum tu, Saturi, | |
| proprium Fanni dicis fuisse. At ego totum Rosci fuisse | |
| contendo. Quid erat enim Fanni? Corpus. Quid Rosci? | |
| Disciplina. Facies non erat, ars erat pretiosa. Ex qua | 5 |
| parte erat Fanni, non erat HS ∞, ex qua parte erat | |
| Rosci, amplius erat HS ccciↄↄↄ iↄↄↄ; nemo enim illum | |
| ex trunco corporis spectabat sed ex artificio comico aestima- | |
| bat; nam illa membra merere per se non amplius poterant | |
| duodecim aeris, disciplina quae erat ab hoc tradita locabat | 10 |
| se non minus HS ccciↄↄↄ iↄↄↄ. O societatem captiosam | 29.1 |
| et indignam, ubi alter HS ∞, alter ccciↄↄↄ iↄↄↄ quod | |
| sit in societatem adfert! nisi idcirco moleste pateris quod | |
| HS ∞ tu ex arca proferebas, HS ccciↄↄↄ iↄↄↄ ex | |
| disciplina et artificio promebat <Roscius>. Quam enim spem | 5 |
| et exspectationem, quod studium et quem favorem secum | |
| in scaenam attulit Panurgus, quod Rosci fuit discipulus! | |
| Qui diligebant hunc, illi favebant, qui admirabantur hunc, | |
| illum probabant, qui denique huius nomen audierant, illum | |
| eruditum et perfectum existimabant. Sic est volgus; ex | 10 |
| veritate pauca, ex opinione multa aestimat. Quid sciret | 30.1 |
| ille perpauci animadvertebant, ubi didicisset omnes quae- | |
| rebant; nihil ab hoc pravum et perversum produci posse | |
| arbitrabantur. Si veniret ab Statilio, tametsi artificio | |
| Roscium superaret, aspicere nemo posset; nemo enim, | 5 |
| sicut ex improbo patre probum filium nasci, sic a pessimo | |
| histrione bonum comoedum fieri posse existimaret. Quia | |
| veniebat a Roscio, plus etiam scire quam sciebat videbatur. | |
| Quod item nuper in Erote comoedo usu venit; qui postea | |
| quam e scaena non modo sibilis sed etiam convicio explode- | 10 |
| batur, sicut in aram confugit in huius domum, disciplinam, | |
| patrocinium, nomen: itaque perbrevi tempore qui ne in | |
| novissimis quidem erat histrionibus ad primos pervenit | |
| comoedos. Quae res extulit eum? Vna commendatio | 31.1 |
| huius; qui tamen Panurgum illum, non solum ut Rosci | |
| discipulus fuisse diceretur domum recepit, sed etiam summo | |
| cum labore, stomacho miseriaque erudivit. Nam quo quis- | |
| que est sollertior et ingeniosior, hoc docet iracundius et | 5 |
| laboriosius; quod enim ipse celeriter arripuit, id cum tarde | |
| percipi videt, discruciatur. Paulo longius oratio mea pro- | |
| vecta est hac de causa ut condicionem societatis dili- | |
| genter cognosceretis. |