Hinc primum exoritur crimen illud; senatum corruptum 6.1
esse dicunt. O di immortales! haec est illa exoptata iudi-
ciorum severitas? corruptores nostri causam dicunt; nos
qui corrupti sumus non dicimus? Quid ergo? senatum<ne>
defendam hoc loco, iudices? Omni equidem loco debeo; 5
ita de me est meritus ille ordo; sed nec id agitur hoc
tempore nec cum Postumi causa res ista coniuncta est.
Quamquam ad sumptum itineris, ad illam magnificentiam
apparatus comitatumque regium suppeditata pecunia a
Postumo est, factaeque syngraphae sunt in Albano Cn. 10
Pompei, cum ille Roma profectus esset, tamen non debuit
is qui dabat, cur ille qui accipiebat tum sumeret, quae-
rere. Non enim latroni, sed regi credidit, nec regi inimico
populi Romani, sed ei cuius reditum consuli commendatum
<a> senatu videbat, nec ei regi qui alienus ab hoc imperio 15
esset, sed ei quicum foedus feriri in Capitolio viderat.
Quod si creditor est in culpa, non is qui improbe credita 7.1
pecunia usus <est>, damnetur is qui fabricatus gladium est et
vendidit, non is qui illo gladio civem aliquem interemit.
Quam ob rem neque tu, C. Memmi, hoc facere debes ut
senatum, cuius auctoritati te ab adulescentia dedidisti, in 5
tanta infamia versari velis, neque ego id quod non agitur
defendere. Postumi enim causa, quaecumque est, seiuncta
a senatu est. Quod si item a Gabinio seiunctam ostendero, 8.1
certe quod dicas nihil habebis.
  Est enim haec causa 'Qvo ea pecvnia pervenerit'
quasi quaedam appendicula causae iudicatae atque damna-
tae. Sunt lites aestimatae A. Gabinio, nec praedes dati 5
nec ex bonis populo universae <lites solutae>. Iubet lex
Iulia persequi ab eis ad quos ea pecunia quam is ceperit
qui damnatus sit pervenerit. Si est hoc novum in lege
Iulia, sicuti multa sunt severius scripta quam in antiquis
legibus et sanctius, inducatur sane etiam consuetudo huius 10
generis iudiciorum nova; sin hoc totidem verbis translatum 9.1
caput est quot fuit non modo in Cornelia sed etiam ante
in lege Servilia, per deos immortalis! quid agimus, iudices,
aut quem hunc morem novorum iudiciorum in rem publi-
cam inducimus? Erat enim haec consuetudo nota vobis 5
quidem omnibus, sed, si usus magister est optimus, mihi
debet esse notissima. Accusavi de pecuniis repetundis,
iudex sedi, praetor quaesivi, defendi plurimos; nulla pars
quae aliquam facultatem discendi adferre posset a me afuit.
Ita contendo, neminem umquam 'Qvo ea pecvnia per- 10
venisset' causam dixisse qui in aestimandis litibus
appellatus non esset. In litibus autem nemo appellabatur
nisi ex testium dictis aut tabulis privatorum aut rationibus
civitatum. Itaque in inferendis litibus adesse solebant qui 10.1
aliquid de se verebantur, et, cum erant appellati, si videbatur,
statim contra dicere solebant; sin eius temporis recentem
invidiam pertimuerant, respondebant postea. Quod cum
fecissent, permulti saepe vicerunt. Hoc vero novum et 5
ante hoc tempus omnino inauditum. In litibus Postumi
nomen est nusquam. In litibus dico; modo vos idem in
A. Gabinium iudices sedistis; num quis testis Postumum
appellavit? testis autem? num accusator? num denique
toto illo in iudicio Postumi nomen audistis? Non igitur 11.1
reus ex ea causa quae iudicata est redundat Postumus, sed
est adreptus unus eques Romanus de pecuniis repetundis
reus. Quibus tabulis? Quae in iudicio Gabiniano recitatae
non sunt. Quo teste? A quo tum appellatus nusquam est. 5
Qua aestimatione litium? In qua Postumi mentio facta
nulla est. Qua lege? Qua non tenetur.