Non timeo, iudices, ne odio mearum inimicitiarum in- 78.13
flammatus libentius haec in illum evomere videar quam
verius. Etenim si praecipuum esse debebat, tamen ita com- 15
munis erat omnium ille hostis ut in communi odio paene
aequaliter versaretur odium meum. Non potest dici satis,
ne cogitari quidem, quantum in illo sceleris, quantum exiti
fuerit. Quin sic attendite, iudices. Fingite animis—liberae 79.1
sunt enim nostrae cogitationes et quae volunt sic intuentur
ut ea cernimus quae videmus—fingite igitur cogitatione
imaginem huius condicionis meae, si possimus efficere
Milonem ut absolvatis, sed ita si P. Clodius revixerit—quid 5
voltu extimuistis? quonam modo ille vos vivus adficeret
quos mortuus inani cogitatione percussit? Quid? si ipse
Cn. Pompeius, qui ea virtute ac fortuna est ut ea potuerit
semper quae nemo praeter illum, si is, inquam, potuisset
aut quaestionem de morte P. Clodi ferre aut ipsum ab 10
inferis excitare, utrum putatis potius facturum fuisse? Etiam
si propter amicitiam vellet illum ab inferis evocare, propter
rem publicam non fecisset. Eius igitur mortis sedetis ultores
cuius vitam si putetis per vos restitui posse nolitis, et de
eius nece lata quaestio est qui si lege eadem reviviscere 15
posset, ista lex lata numquam esset. Huius ergo interfector
si esset, in confitendo ab eisne poenam timeret quos libera-
visset? Graeci homines deorum honores tribuunt eis viris 80.1
qui tyrannos necaverunt—quae ego vidi Athenis, quae in
aliis urbibus Graeciae! quas res divinas talibus institutas
viris, quos cantus, quae carmina! prope ad immortalitatis
et religionem et memoriam consecrantur—vos tanti conser- 5
vatorem populi, tanti sceleris ultorem non modo honoribus
nullis adficietis sed etiam ad supplicium rapi patiemini?
Confiteretur, confiteretur, inquam, si fecisset, et magno animo
et libenter, se fecisse libertatis omnium causa quod esset non
confitendum modo sed etiam vere praedicandum. Etenim si 81.1
id non negat ex quo nihil petit nisi ut ignoscatur, dubitaret
id fateri ex quo etiam praemia laudis essent petenda? nisi
vero gratius putat esse vobis sui se capitis quam vestri
defensorem fuisse; cum praesertim in tali confessione, si 5
grati esse velletis, honores adsequeretur amplissimos. Sin
factum vobis non probaretur—quamquam qui poterat salus
sua cuiquam non probari?—sed tamen si minus fortissimi
viri virtus civibus grata cecidisset, magno animo constanti-
que cederet ex ingrata civitate. Nam quid esset ingratius 10
quam laetari ceteros, lugere eum solum propter quem ceteri
laetarentur? Quamquam hoc animo semper fuimus omnes 82.1
in patriae proditoribus opprimendis ut, quoniam futura
esset nostra gloria, periculum quoque et invidiam nostram
putaremus. Nam quae mihi tribuenda ipsi laus esset, cum
tantum in consulatu meo pro vobis ac liberis vestris ausus 5
essem, si id quod conabar sine maximis dimicationibus meis
me esse ausurum arbitrarer? Quae mulier interficere scele-
ratum ac perniciosum civem non auderet, si periculum non
timeret? Proposita invidia, morte, poena qui nihilo segnius
rem publicam defendit, is vir vere putandus est. Populi 10
grati est praemiis adficere bene meritos de re publica civis,
viri fortis ne suppliciis quidem moveri ut fortiter fecisse
paeniteat. Quam ob rem uteretur eadem confessione T. 83.1
Annius qua Ahala, qua Nasica, qua Opimius, qua Marius,
qua nosmet ipsi, et, si grata res publica esset, laetaretur; si
ingrata, tamen in gravi fortuna conscientia sua niteretur.