Ac de exordio quidem satis dictum est.
|
1.26.20
|
Narratio est rerum gestarum aut ut gestarum expo-
|
27.1
|
sitio. narrationum genera tria sunt: unum genus est,
|
|
in quo ipsa causa et omnis ratio controversiae con-
|
|
tinetur; alterum, in quo digressio aliqua extra causam
|
|
aut criminationis aut similitudinis aut delectationis non
|
5
|
alienae ab eo negotio, quo de agitur, aut amplificationis
|
|
causa interponitur. tertium genus est remotum a civi-
|
|
libus causis, quod delectationis causa non inutili cum
|
|
exercitatione dicitur et scribitur. eius partes sunt duae,
|
|
quarum altera in negotiis, altera in personis maxime
|
10
|
versatur. ea, quae in negotiorum expositione posita
|
|
est, tres habet partes: fabulam, historiam, argumen-
|
|
tum. fabula est, in qua nec verae nec veri similes res
|
|
continentur, cuiusmodi est: 'Angues ingentes alites,
|
|
iuncti iugo . . . '. historia est gesta res, ab aetatis nostrae
|
15
|
memoria remota; quod genus: 'Appius indixit Cartha-
|
|
giniensibus bellum'. argumentum est ficta res, quae
|
|
tamen fieri potuit. huiusmodi apud Terentium: 'Nam
|
|
is postquam excessit ex ephebis, [Sosia] . . . '. illa autem
|
|
narratio, quae versatur in personis, eiusmodi est, ut
|
20
|
in ea simul cum rebus ipsis personarum sermones et
|
|
animi perspici possint, hoc modo:
|
|
'Venit ad me saepe clam[it]ans: Quid agis, Micio?
|
|
Cur perdis adulescentem nobis? cur amat?
|
|
Cur potat? cur tu his rebus sumptum suggeris,
|
25
|
Vestitu nimio indulges? nimium ineptus es.
|
|
Nimium ipse est durus praeter aequumque et bonum'.
|
|
hoc in genere narrationis multa debet inesse festivitas,
|
|
confecta ex rerum varietate, animorum dissimilitudine,
|
|
gravitate, lenitate, spe, metu, suspicione, desiderio,
|
30
|
dissimulatione, errore, misericordia, fortunae commu-
|
|
tatione, insperato incommodo, subita laetitia, iucundo
|
|
exitu rerum. verum haec ex iis, quae postea de elocu-
|
|
tione praecipientur, ornamenta sumentur.
|
|