Quattuor autem partibus constat argumentatio, 1.70.1
cum aut proponimus aut assumimus sine approbatione.
id facere oportet, cum aut propositio ex se intellegitur
aut assumptio perspicua est et nullius approbationis
indiget. propositionis approbatione praeterita quattuor 5
ex partibus argumentatio tractatur, ad hunc modum:
'iudices, qui ex lege iurati iudicatis, legibus optempe-
rare debetis. optemperare autem legibus non potestis,
nisi id, quod scriptum est in lege, sequimini. quod enim
certius legis scriptor testimonium voluntatis suae re- 10
linquere potuit, quam quod ipse magna cum cura atque
diligentia scripsit? quodsi litterae non exstarent,
magnopere eas requireremus, ut ex iis scriptoris vo-
luntas cognosceretur; nec tamen Epaminondae per-
mitteremus, ne si extra iudicium quidem esset, ut is 15
nobis sententiam legis interpretaretur, nedum nunc
istum patiamur, cum praesto lex sit, non ex eo, quod
apertissime scriptum est, sed ex eo, quod suae causae
convenit, scriptoris voluntatem interpretari. quodsi
vos, iudices, legibus optemperare debetis et id facere 20
non potestis, nisi id, quod scriptum est in lege, sequa-
mini, quin istum contra legem fecisse iudicatis?'
assumptionis autem approbatione praeterita quadri- 71.1
pertita sic fiet argumentatio: 'qui saepenumero nos
per fidem fefellerunt, eorum orationi fidem habere non
debemus. si quid enim perfidia illorum detrimenti
acceperimus, nemo erit praeter nosmet ipsos, quem 5
iure accusare possimus. ac primo quidem decipi in-
commodum est; iterum, stultum; tertio, turpe. Cartha-
ginienses autem persaepe iam nos fefellerunt. summa
igitur amentia est in eorum fide spem habere, quorum
perfidia totiens deceptus sis.' 10