Ex iis, quae sumuntur, aliquid non conceditur, cum
|
1.79.7
|
aut id, quod credibile dicunt, negatur esse eiusmodi,
|
|
aut, quod conparabile putant, dissimile ostenditur, aut
|
|
iudicatum aliam in partem traducitur, aut omnino
|
10
|
iudicium inprobatur, aut, quod signum esse adversarii
|
|
dixerunt, id eiusmodi negatur esse, aut si conprehensio
|
|
aut una aut ex utraque parte reprehenditur, aut enume-
|
|
ratio falsa ostenditur, aut simplex conclusio falsi ali-
|
|
quid continere demonstratur. nam omne, quod su-
|
15
|
mitur ad argumentandum sive pro probabili sive pro
|
|
necessario, necesse est sumatur ex his locis, ut ante
|
|
ostendimus.
|
|
Quod pro credibili sumptum erit, id infirmabitur,
|
80.1
|
si aut perspicue falsum erit, hoc modo: 'nemo est, quin
|
|
pecuniam quam sapientiam malit'; aut ex contrario
|
|
quoque credibile aliquid habebit, hoc modo: 'quis est,
|
|
qui non officii cupidior quam pecuniae sit?' aut erit
|
5
|
omnino incredibile, ut si aliquis, quem constet esse
|
|
avarum, dicat alicuius mediocris officii causa se maxi-
|
|
mam pecuniam neglexisse, aut si, quod in quibusdam
|
|
rebus aut hominibus accidit, id omnibus dicitur usu
|
|
venire, hoc pacto: 'qui pauperes sunt, iis antiquior of-
|
10
|
ficio pecunia est'; 'qui locus desertus est, in eo caedem
|
|
factam esse oportet; in loco celebri homo occidi qui
|
|
potuit?' aut si id, quod raro fit, fieri omnino negatur,
|
|
ut Curio pro Fulvio: 'nemo potest uno aspectu neque
|
|
praeteriens in amorem incidere.'
|
15
|
Quod autem pro signo sumetur, id ex isdem locis,
|
81.1
|
quibus confirmatur, infirmabitur. nam in signo primum
|
|
verum esse ostendi oportet; deinde esse eius rei signum
|
|
proprium, qua de agitur, ut cruorem caedis; deinde
|
|
factum esse, quod non oportuerit, aut non factum, quod
|
5
|
oportuerit; postremo scisse eum, de quo quaeritur, eius
|
|
rei legem et consuetudinem. nam eae res sunt signo
|
|
adtributae; quas diligentius aperiemus, cum separatim
|
|
de ipsa coniecturali constitutione dicemus. ergo horum
|
|
unum quodque in reprehensione aut non esse signo
|
10
|
aut parum magno esse aut a se potius quam ab ad-
|
|
versariis stare aut omnino falso dici aut in aliam quo-
|
|
que suspicionem duci posse demonstrabitur.
|
|