Locos autem communes et, quos ipsa causa det, 2.147.13
videre oportebit et ex utilitatis et ex honestatis amplis-
simis partibus sumere demonstrantem per amplifica- 15
tionem, ad utram potius legem accedere oporteat.
  Ex ratiocinatione nascitur controversia, cum ex eo, 148.1
quod uspiam est, ad id, quod nusquam scriptum
est, venitur, hoc pacto: lex: si furiosus est, agna-
tum gentiliumque in eo pecuniaque eius potestas
esto. et lex: paterfamilias uti super familia pecu- 5
niaque sua legassit, ita ius esto. et lex: si pater-
familias intestato moritur, familia pecuniaque eius
agnatum gentiliumque esto. Quidam iudicatus est pa- 149.1
rentem occidisse et statim, quod effugiendi potestas non
fuit, ligneae soleae in pedes inditae sunt; os autem ob-
volutum est folliculo et praeligatum; deinde est in car-
cerem deductus, ut ibi esset tantisper, dum culleus, in 5
quem coniectus in profluentem deferretur, compararetur.
interea quidam eius familiares in carcerem tabulas af-
ferunt et testes adducunt; heredes, quos ipse iubet,
scribunt; tabulae obsignantur. de illo post suppli-
cium sumitur. inter eos, qui heredes in tabulis scripti 10
sunt, et inter agnatos de hereditate controversia est.
Hic certa lex, quae testamenti faciendi iis, qui in eo
loco sint, adimat potestatem, nulla profertur. ex ce-
teris legibus et quae hunc ipsum supplicio eiusmodi
afficiunt et quae ad testamenti faciendi potestatem 15
pertinent, per ratiocinationem veniundum est ad eius-
modi rationem, ut quaeratur, habueritne testamenti fa-
ciendi potestatem.