Tum ridens Scaevola 'non luctabor tecum,' inquit 1.74.1
'Crasse, amplius; id enim ipsum, quod contra me locutus
es, artificio quodam es consecutus, ut et mihi, quae ego
vellem non esse oratoris, concederes et ea ipsa nescio quo
modo rursus detorqueres atque oratori propria traderes. 5
Quae, cum ego praetor Rhodum venissem et cum summo 75.1
illo doctore istius disciplinae Apollonio ea, quae a Panaetio
acceperam, contulissem, inrisit ille quidem, ut solebat,
philosophiam atque contempsit multaque non tam graviter
dixit quam facete; tua autem fuit oratio eius modi, non ut 5
ullam artem doctrinamve contemneres, sed ut omnis comites
ac ministratrices oratoris esse diceres. Quas ego si quis sit 76.1
unus complexus omnis, idemque si ad eas facultatem istam
ornatissimae orationis adiunxerit, non possum dicere eum
non egregium quendam hominem atque admirandum fore;
sed is, si quis esset aut si etiam umquam fuisset aut vero si 5
esse posset, tu esses unus profecto, qui et meo iudicio et
omnium vix ullam ceteris oratoribus—pace horum dixerim—
laudem reliquisti. Verum si tibi ipsi nihil deest, quod in 77.1
forensibus rebus civilibusque versatur, quin scias, neque
eam tamen scientiam, quam adiungis oratori, complexus es,
videamus ne plus ei tribuamus quam res et veritas ipsa
concedat.' Hic Crassus 'memento' inquit 'me non de 78.1
mea, sed de oratoris facultate dixisse; quid enim nos aut
didicimus aut scire potuimus, qui ante ad agendum quam
ad cognoscendum venimus; quos in foro, quos in ambitione,
quos in re publica, quos in amicorum negotiis res ipsa ante 5
confecit quam possemus aliquid de rebus tantis suspicari?
Quod si tibi tantum in nobis videtur esse, quibus etiam si 79.1
ingenium, ut tu putas, non maxime defuit, doctrina certe et
otium et hercule etiam studium illud discendi acerrimum
defuit, quid censes, si ad alicuius ingenium vel maius illa,
quae ego non attigi, accesserint, qualem illum et quantum 5
oratorem futurum?'