Tum Cotta 'equidem,' inquit 'Crasse, non possum queri, 3.144.1
quod mihi videare aliud quiddam, id quod non susceperis,
disputasse; plus enim aliquanto attulisti, quam tibi erat
tributum a nobis ac denuntiatum; sed certe ut eae partes
fuerunt tuae, de inlustranda oratione ut diceres, et eras ipse 5
iam ingressus atque in quattuor partis omnem orationis
laudem discripseras, cum de duabus primis nobis quidem
satis, sed, ut ipse dicebas, celeriter exigueque dixisses, duas
tibi reliquas feceras, quem ad modum primum ornate, deinde
etiam apte diceremus: quo cum ingressus esses, repente te 145.1
quasi quidam aestus ingeni tui procul a terra abripuit
atque in altum a conspectu paene omnium abstraxit;
omnem enim rerum scientiam complexus non tu quidem
eam nobis tradidisti; neque enim fuit tam exigui temporis; 5
sed apud hos quid profeceris nescio, me quidem in Aca-
demiam totum compulisti. In qua velim sit illud, quod
saepe posuisti, ut non necesse sit consumere aetatem atque
ut possit is illa omnia cernere, qui tantum modo aspexerit;
sed etiam si est aliquando spissius aut si ego sum tardior, 10
profecto numquam conquiescam neque defatigabor ante,
quam illorum ancipitis vias rationesque et pro omnibus et
contra omnia disputandi percepero.' Tum Caesar 'unum' 146.1
inquit 'me ex tuo sermone maxime, Crasse, commovit,
quod eum negasti, qui non cito quid didicisset, umquam
omnino posse perdiscere; ut mihi non sit difficile periclitari
et aut statim percipere ista, quae tu verbis ad caelum ex- 5
tulisti, aut, si non potuerim, tempus non perdere, cum
tamen his nostris possim esse contentus.' Hic Sulpicius 147.1
'ego vero,' inquit 'Crasse, neque Aristotelem istum neque
Carneadem nec philosophorum quemquam desidero. Vel
me licet existimes desperare ista posse perdiscere vel, id
quod facio, contemnere; mihi rerum forensium et com- 5
munium vulgaris haec cognitio satis magna est ad eam,
quam specto, eloquentiam; ex qua ipsa tamen permulta
nescio; quae tum denique, cum causa aliqua, quae a me
dicenda est, desiderat, quaero. Quam ob rem, nisi forte es
iam defessus et si tibi non graves sumus, refer ad illa te, 10
quae ad ipsius orationis laudem splendoremque pertinent;
quae ego ex te audire volui, non ut desperarem me elo-
quentiam consequi posse, sed ut aliquid addiscerem.' Tum 148.1
Crassus 'pervulgatas res requiris' inquit 'et tibi non inco-
gnitas, Sulpici: quis enim de isto genere non docuit, non
instituit, non scriptum etiam reliquit? Sed geram morem
et ea dumtaxat, quae mihi nota sunt, breviter exponam tibi; 5
censebo tamen ad eos, qui auctores et inventores sunt
harum sane minutarum rerum, revertendum.