Sunt autem alii quidam animi habitus ad virtu- 80.1
tem quasi praeculti et praeparati rectis studiis et
artibus, ut in suis rebus studia litterarum, ut numero-
rum ac sonorum, ut mensurae, ut siderum, ut
equorum, ut venandi, ut armorum, in communibus 5
propensiora studia in aliquo genere virtutis praecipue
colendo aut divinis rebus deserviendo aut parentibus,
amicis, hospitibus praecipue atque insigniter dili-
gendis. Atque haec quidem virtutum; vitiorum 81.1
autem sunt genera contraria. Cernenda autem sunt
diligenter, ne fallant ea nos vitia, quae virtutem
videntur imitari. Nam et prudentiam malitia et
temperantiam immanitas in voluptatibus asper- 5
nandis et magnitudinem animi superbia in nimis
extollendis et despicientia in contemnendis honoribus
et liberalitatem effusio et fortitudinem audacia
imitatur et patientiam duritia immanis et iustitiam
acerbitas et religionem superstitio et lenitatem 10
mollitia animi et verecundiam timiditas et illam dis-
putandi prudentiam concertatio captatioque verbo-
rum, et hanc oratoriam vim inanis quaedam proflu-
entia loquendi. Studiis autem bonis similia videntur
ea quae sunt in eodem genere nimia. Quam ob 82.1
rem omnis vis laudandi vituperandique ex his sume-
tur virtutum vitiorumque partibus; sed in toto quasi
contextu orationis haec erunt illustranda maxime,
quemadmodum quisque generatus, quemadmodum 5
educatus, quemadmodum institutus moratusque
fuerit, et si quid cui magnum aut incredibile acciderit,
maximeque si id divinitus accidisse potuerit videri;
tum quod quisque senserit, dixerit, gesserit ad ea
quae proposita sunt virtutum genera accommoda- 10
buntur, ex illisque eisdem inveniendi locis causae
rerum et eventus et consequentia requirentur.
Neque vero mors eorum quorum vita laudabitur
silentio praeteriri debebit, si modo quid erit anim-
advertendum aut in ipso genere mortis aut in eis 15
rebus quae post mortem erunt consecutae.