C.F. Cognovi iam laudationis et suasionis
|
98.1
|
locos: nunc quae iudiciis accommodata sint ex-
|
|
specto, idque nobis genus restare unum puto.
|
|
C.P. Recte intellegis. Atque eius quidem generis
|
|
finis est aequitas, quae non simpliciter spectatur sed
|
5
|
ex comparatione nonnumquam, ut cum de verissimo
|
|
accusatore disputatur aut cum hereditatis sine lege
|
|
aut sine testamento petitur possessio, in quibus
|
|
causis quid aequius aequissimumve sit quaeritur;
|
|
quas ad causas facultas petitur argumentationum ex
|
10
|
eis de quibus mox dicetur aequitatis locis. Atque
|
99.1
|
etiam ante iudicium de constituendo ipso iudicio
|
|
solet esse contentio, cum aut sitne actio illi qui agit
|
|
aut iamne sit aut num iam esse desierit aut illane
|
|
lege hisne verbis sit actio quaeritur. Quae etiamsi
|
5
|
ante quam res in iudicium venit aut concertata aut
|
|
diiudicata aut confecta non sunt, tamen in ipsis
|
|
iudiciis permagnum saepe habent pondus cum ita
|
|
dicitur: plus petisti; sero petisti; non fuit tua
|
|
petitio; non a me, non hac lege, non his verbis,
|
10
|
non hoc iudicio. Quarum causarum genus est
|
100.1
|
positum in iure civili quod est in privatarum rerum
|
|
lege aut more positum; cuius scientia neglecta ab
|
|
oratoribus plerisque nobis ad dicendum necessaria
|
|
videtur. Quare de constituendis actionibus, de
|
5
|
accipiendis subeundisque iudiciis, de excipienda ini-
|
|
quitate actionis, de comparanda aequitate, quod ea
|
|
fere generis eius sunt ut quamquam in ipsum iudi-
|
|
cium saepe delabantur tamen ante iudicium tractan-
|
|
da videantur, paullulum ea separo a iudiciis tempore
|
10
|
magis agendi quam dissimilitudine generis. Nam
|
|
omnia quae de iure civili aut de aequo et bono
|
|
disceptantur cadunt in eam formam in qua quale
|
|
quid sit ambigitur, de qua dicturi sumus; quae in
|
|
aequitate et iure maxime consistit.
|
15
|