C.F. Quoniam igitur vis oratoris omnis
|
27.1
|
exposita est, quid habes de orationis praeceptis
|
|
dicere?
|
|
C.P. Quattuor esse eius partes, quarum prima et
|
|
postrema ad motum animi valet—is enim initiis est
|
5
|
et perorationibus concitandus—, secunda, narratio, et
|
|
tertia, confirmatio, fidem facit orationi. Sed ampli-
|
|
ficatio quamquam habet proprium locum, saepe etiam
|
|
primum, postremum quidem fere semper, tamen
|
|
reliquo in cursu orationis adhibenda est, maximeque
|
10
|
cum aliquid aut confirmatum est aut reprehensum.
|
|
Itaque ad fidem quoque vel plurimum valet; est
|
|
enim amplificatio vehemens quaedam argumentatio,
|
|
ut illa docendi causa sit, haec commovendi.
|
|
C.F. Perge igitur ordine quattuor istas mihi partes
|
28.1
|
explicare.
|
|
C.P. Faciam, et a principiis primum ordiar,
|
|
quae quidem ducuntur aut ex personis aut ex rebus
|
|
ipsis; sumuntur autem trium rerum gratia: ut
|
5
|
amice, ut intellegenter, ut attente audiamur. Quorum
|
|
primus locus est in personis nostris, disceptatorum,
|
|
adversariorum; e quibus initia benevolentiae con-
|
|
ciliandae comparantur aut meritis nostris efferendis
|
|
aut dignitate aut aliquo genere virtutis, et maxime
|
10
|
liberalitatis, officii, iustitiae, fidei, contrariisque rebus
|
|
in adversarios conferendis, et cum eis qui disceptant
|
|
aliqua coniunctionis aut causa aut spe significanda:
|
|
et si in nos aliquod odium offensiove collocata sit,
|
|
tollenda ea minuendave aut diluendo aut extenu-
|
15
|
ando aut compensando aut deprecando. Intelle-
|
29.1
|
genter autem ut audiamur et attente, a rebus ipsis
|
|
ordiendum est. Sed facillime auditor discit et quid
|
|
agatur intellegit si complectare a principio genus
|
|
naturamque causae, si definias, si dividas, si neque
|
5
|
prudentiam eius impedias confusione partium nec
|
|
memoriam multitudine; quaeque mox de narratione
|
|
dilucida dicentur, eadem etiam huc poterunt recte
|
|
referri. Ut attente autem audiamur, trium rerum
|
30.1
|
aliqua consequemur; nam aut magna quaedam pro-
|
|
ponemus aut necessaria aut coniuncta cum ipsis apud
|
|
quos res agetur. Sit autem hoc etiam in praeceptis,
|
|
ut si quando tempus ipsum aut res aut locus aut
|
5
|
interventus alicuius aut interpellatio aut ab adver-
|
|
sario dictum aliquod, et maxime in perorando,
|
|
dederit occasionem nobis aliquam ut dicamus aliquid
|
|
ad tempus apte, ne derelinquamus; et quae suo
|
|
loco de amplificatione dicemus, multa ex his poterunt
|
10
|
ad principiorum praecepta transferri.
|
|