Iam Q. Catulus non antiquo illo more sed hoc nostro, 132.1
nisi quid fieri potest perfectius, eruditus. multae litterae,
summa non vitae solum atque naturae sed orationis etiam
comitas, incorrupta quaedam Latini sermonis integritas;
quae perspici cum ex orationibus eius potest tum facillume 5
ex eo libro, quem de consulatu et de rebus gestis suis
conscriptum molli et Xenophonteo genere sermonis misit
ad A. Furium poetam familiarem suum; qui liber nihilo
notior est quam illi tres, de quibus ante dixi, Scauri libri.
  Tum Brutus: mihi quidem, inquit, nec iste notus est 133.1
nec illi; sed haec mea culpa est, numquam enim in manus
inciderunt. nunc autem et a te sumam et conquiram ista
posthac curiosius.
  Fuit igitur in Catulo sermo Latinus; quae laus dicendi 5
non mediocris ab oratoribus plerisque neglecta est. nam
de sono vocis et suavitate appellandarum litterarum, quo-
niam filium cognovisti, noli exspectare quid dicam. quam-
quam filius quidem non fuit in oratorum numero; sed non
deerat ei tamen in sententia dicenda cum prudentia tum 10
elegans quoddam et eruditum orationis genus. nec habi- 134.1
tus est tamen pater ipse Catulus princeps in numero
patronorum; sed erat talis ut, cum quosdam audires qui
tum erant praestantes, videretur esse inferior, cum autem
ipsum audires sine comparatione, non modo contentus 5
esses, sed melius non quaereres. Q. Metellus Numidicus et 135.1
eius conlega M. Silanus dicebant de re publica quod esset
illis viris et consulari dignitati satis. M. Aurelius Scaurus
non saepe dicebat, sed polite; Latine vero in primis est
eleganter locutus. quae laus eadem in A. Albino bene 5
loquendi fuit; nam flamen Albinus etiam in numero est
habitus disertorum; Q. etiam Caepio, vir acer et fortis,
cui fortuna belli crimini, invidia populi calamitati fuit.
tum etiam C. L. Memmii fuerunt oratores mediocres, ac- 136.1
cusatores acres atque acerbi; itaque in iudicium capitis
multos vocaverunt, pro reis non saepe dixerunt. Sp.
Thorius satis valuit in populari genere dicendi, is qui
agrum publicum vitiosa et inutili lege vectigali levavit. 5
M. Marcellus Aesernini pater non ille quidem in patronis,
sed et in promptis tamen et non inexercitatis ad dicen-
dum fuit, ut filius eius P. Lentulus. L. etiam Cotta prae- 137.1
torius in mediocrium oratorum numero, dicendi non ita
multum laude processerat, sed de industria cum verbis
tum etiam ipso sono quasi subrustico persequebatur atque
imitabatur antiquitatem. 5