Hic ego: etsi, inquam, de optumi viri nobisque amicis- 251.1
simi laudibus lubenter audio, tamen incurro in memoriam
communium miseriarum, quarum oblivionem quaerens
hunc ipsum sermonem produxi longius. sed de Caesare
cupio audire quid tandem Atticus iudicet. 5
  Et ille: praeclare, inquit, tibi constas, ut de iis qui nunc
sint nihil velis ipse dicere; et hercule si sic ageres, ut de
iis egisti qui iam mortui sunt, neminem ut praetermitteres,
ne tu in multos Autronios et Staienos incurreres. quare
sive hanc turbam effugere voluisti sive veritus <es> ne quis 10
se aut praeteritum aut non satis laudatum queri posset,
de Caesare tamen potuisti dicere, praesertim cum et tuum
de illius ingenio notissimum iudicium esset nec illius de
tuo obscurum.
  Sed tamen, Brute, inquit Atticus, de Caesare et ipse 252.1
ita iudico et de hoc huius generis acerrumo existimatore
saepissume audio, illum omnium fere oratorum Latine
loqui elegantissume; nec id solum domestica consuetudine
ut dudum de Laeliorum et Muciorum familiis audiebamus, 5
sed quamquam id quoque credo fuisse, tamen, ut esset
perfecta illa bene loquendi laus, multis litteris et iis qui-
dem reconditis et exquisitis summoque studio et diligen-
tia est consecutus: qui[n] etiam in maxumis occupationi- 253.1
bus ad te ipsum, inquit in me intuens, de ratione Latine
loquendi accuratissume scripserit primoque in libro
dixerit verborum dilectum originem esse eloquentiae
tribueritque, mi Brute, huic nostro, qui me de illo maluit 5
quam se dicere, laudem singularem; nam scripsit his
verbis, cum hunc nomine esset adfatus: 'ac si, cogitata
praeclare eloqui <ut> possent, nonnulli studio et usu
elaboraverunt, cuius te paene principem copiae atque
inventorem bene de nomine ac dignitate populi Romani 10
meritum esse existumare debemus: hunc facilem et coti-
dianum novisse sermonem nunc pro relicto est haben-
dum?'