Ac video hanc primam ingressionem meam non ex 11.1
oratoriis disputationibus ductam, sed e media philo-
sophia repetitam et eam quidem cum antiquam tum
subobscuram aut reprehensionis aliquid aut certe
admirationis habituram. nam aut mirabuntur quid 5
haec pertineant ad ea quae quaerimus—quibus satis
faciet res ipsa cognita, ut non sine causa alte repetita
videatur—aut reprehendent quod inusitatas vias
indagemus, tritas relinquamus. ego autem et me saepe 12.1
nova videri dicere intellego, cum pervetera dicam sed
inaudita plerisque, et fateor me oratorem, si modo
sim aut etiam quicumque sim, non ex rhetorum of-
ficinis, sed ex Academiae spatiis exstitisse. illa enim 5
sunt curricula multiplicium variorumque sermonum
in quibus Platonis primum sunt impressa vestigia.
sed et huius et aliorum philosophorum disputationibus
et exagitatus maxume orator est et adiutus—omnis
enim ubertas et quasi silva dicendi ducta ab illis est— 10
nec satis tamen instructus ad forensis causas quas,
ut illi ipsi dicere solebant, agrestioribus Musis reli-
querunt. sic eloquentia haec forensis spreta a philo- 13.1
sophis et repudiata multis quidem illa adiumentis
magnisque caruit, sed tamen ornata verbis atque sen-
tentiis iactationem habuit in populo nec paucorum
iudicium reprehensionemque pertimuit: ita et doctis 5
eloquentia popularis et disertis elegans doctrina de-
fuit. Positum sit igitur in primis quod post magis 14.1
intellegetur, sine philosophia non posse effici quem
quaerimus eloquentem, non ut in ea tamen omnia sint
sed ut sic adiuvet ut palaestra histrionem; parva enim
magnis saepe rectissime conferuntur. nam nec latius 5
atque copiosius de magnis variisque rebus sine philo-
sophia potest quisquam dicere—si quidem etiam in 15.1
Phaedro Platonis hoc Periclen praestitisse ceteris dicit
oratoribus Socrates, quod is Anaxagorae physici fuerit
auditor. a quo censet eum cum alia praeclara quaedam
et magnifica didicisse tum uberem et fecundum fuisse 5
gnarumque, quod est eloquentiae maxumum, quibus
orationis modis quaeque animorum partes pellerentur.
quod idem de Demosthene existimari potest cuius ex
epistulis intellegi licet quam frequens fuerit Platonis
auditor—nec vero sine philosophorum disciplina 16.1
genus et speciem cuiusque rei cernere neque eam de-
finiundo explicare nec tribuere in partis possumus nec
iudicare quae vera quae falsa sint neque cernere conse-
quentia, repugnantia videre, ambigua distinguere. quid 5
dicam de natura rerum, cuius cognitio magnam ora-
tionis suppeditat copiam? <iam> de vita de officiis de
virtute de moribus sine multa earum ipsarum rerum di-
sciplina aut dici aut intellegi posse <putas>? Ad has tot 17.1
tantasque res adhibenda sunt ornamenta innumerabilia.
quae sola tum quidem tradebantur ab iis qui dicendi
numerabantur magistri; quo fit ut veram illam et
absolutam eloquentiam nemo consequatur, quod alia 5
intellegendi alia dicendi disciplina est et ab aliis
rerum ab aliis verborum doctrina quaeritur. itaque 18.1
M. Antonius cui vel primas eloquentiae patrum nostro-
rum tribuebat aetas, vir natura peracutus et prudens,
in eo libro quem unum reliquit disertos ait se vi-
disse multos, eloquentem omnino neminem. insidebat 5
videlicet in eius mente species eloquentiae quam
cernebat animo, re ipsa non videbat. vir autem
acerrimo ingenio—sic enim fuit—multa et in se
et in aliis desiderans neminem plane qui recte ap-
pellari eloquens posset videbat. quodsi ille nec se 19.1
nec L. Crassum eloquentem putavit, habuit profecto
comprehensam animo quandam formam eloquentiae,
cui quoniam nihil deerat, eos quibus aliquid aut plura
deerant in eam formam non poterat includere. in- 5
vestigemus hunc igitur, Brute, si possumus, quem
nunquam vidit Antonius aut qui omnino nullus un-
quam fuit. quem si imitari atque exprimere non pos-
sumus, quod idem ille vix deo concessum esse dicebat,
at qualis esse debeat poterimus fortasse dicere. 10