Concursio autem fortuitorum talis est, ut si inter- 76.1
ventum est casu, cum aut ageretur aliquid quod
proferendum non esset, aut diceretur. In hoc
genere etiam illa est in Palamedem coniecta sus-
picionum proditionis multitudo; quod genus refu- 5
tare interdum veritas vix potest. Huius etiam est
generis fama vulgi, quoddam multitudinis testi-
monium.
  Quae autem virtute fidem faciunt ea bipertita
sunt; ex quibus alterum natura valet alterum 10
industria. Deorum enim virtus natura excellit, homi-
num autem industria. Divina haec fere sunt testi- 77.1
monia: primum orationis—oracula enim ex eo ipso
appellata sunt, quod inest in his deorum oratio—;
deinde rerum, in quibus insunt quasi quaedam opera
divina: primum ipse mundus eiusque omnis ordo 5
et ornatus; deinceps aerii volatus avium atque
cantus; deinde eiusdem aeris sonitus et ardores
multarumque rerum in terra portenta atque etiam
per exta inventa praesensio; a dormientibus quoque
multa significata visis. Quibus ex locis sumi inter- 10
dum solent ad fidem faciendam testimonia deorum.
  In homine virtutis opinio valet plurimum. Opinio 78.1
est autem non modo eos virtutem habere qui habeant,
sed eos etiam qui habere videantur. Itaque quos
ingenio, quos studio, quos doctrina praeditos vident
quorumque vitam constantem et probatam, ut 5
Catonis, Laeli, Scipionis, aliorumque plurium, rentur
eos esse qualis se ipsi velint; nec solum eos censent
esse talis qui in honoribus populi reque publica
versantur, sed et oratores et philosophos et poetas
et historicos, ex quorum et dictis et scriptis saepe 10
auctoritas petitur ad faciendam fidem.