Sed ut omnes istos aculeos et totum tortuosum
|
98.13
|
genus disputandi relinquamus ostendamusque qui si-
|
|
mus, iam explicata tota Carneadis sententia An-
|
15
|
tiochea ista conruent universa. nec vero quicquam
|
|
ita dicam ut quisquam id fingi suspicetur; a Clito-
|
|
macho sumam, qui usque ad senectutem cum Carneade
|
|
fuit, homo et acutus ut Poenus et valde studiosus
|
|
ac diligens; et quattuor eius libri sunt de sustinendis
|
20
|
adsensionibus, haec autem quae iam dicam [quae] sunt
|
|
sumpta de primo. Duo placet esse Carneadi genera
|
99.1
|
visorum; in uno hanc divisionem, alia visa esse quae
|
|
percipi possint <alia quae non possint,> in altero
|
|
autem, alia visa esse probabilia alia non probabilia.
|
|
itaque quae contra sensus contraque perspicuitatem
|
5
|
dicantur ea pertinere ad superiorem divisionem, contra
|
|
posteriorem nihil dici oportere. quare ita placere, tale
|
|
visum nullum esse ut perceptio consequeretur, ut
|
|
autem probatio multa. Etenim contra naturam esset,
|
|
<si> probabile nihil esset; sequitur omnis vitae ea
|
10
|
quam tu Luculle commemorabas eversio. itaque et
|
|
sensibus probanda multa sunt, teneatur modo illud,
|
|
non inesse in is quicquam tale quale non etiam fal-
|
|
sum nihil ab eo differens esse possit—sic quid-
|
|
quid acciderit specie probabile, si nihil se offeret quod
|
15
|
sit probabilitati illi contrarium, utetur eo sapiens, ac
|
|
sic omnis ratio vitae gubernabitur. Etenim is quoque
|
|
qui a vobis sapiens inducitur multa sequitur proba-
|
|
bilia non conprehensa neque percepta neque adsensa
|
|
sed similia veri, quae nisi probet omnis vita tollatur.
|
20
|
quid enim conscendens navem sapiens num con-
|
100.1
|
prehensum animo habet atque perceptum se ex sen-
|
|
tentia navigaturum? qui potest? sed si iam ex hoc
|
|
loco proficiscatur Puteolos stadia triginta probo na-
|
|
vigio bono gubernatore hac tranquillitate, probabile
|
5
|
videatur se illuc venturum esse salvum. Huius modi
|
|
igitur visis consilia capiet et agendi et non agendi
|
|
faciliorque erit ut albam esse nivem probet quam
|
|
erat Anaxagoras, qui id non modo ita esse negabat,
|
|
sed sibi, quia sciret aquam nigram esse unde illa
|
10
|
concreta esset, albam ipsam esse ne videri quidem,
|
|
et quaecumque res eum sic attinget ut sit visum illud
|
101.1
|
probabile neque ulla re impeditum, movebitur. non
|
|
enim est e saxo sculptus aut e robore dolatus, habet
|
|
corpus habet animum, movetur mente movetur sen-
|
|
sibus, ut ei vera multa videantur neque tamen habere
|
5
|
insignem illam et propriam percipiendi notam. eoque
|
|
sapientem non adsentiri, quia possit eiusdem modi
|
|
existere falsum aliquod cuius modi hoc verum. Neque
|
|
nos contra sensus aliter dicimus ac Stoici, qui multa
|
|
falsa esse dicunt longeque aliter se habere ac sensibus
|
10
|
videantur. hoc autem si ita sit, ut unum modo sensibus
|
|
falsum videatur, praesto est qui neget rem ullam per-
|
|
cipi posse sensibus. ita nobis tacentibus ex uno Epicuri
|
|
capite altero vestro perceptio et conprehensio tollitur.
|
|
quod est caput Epicuri? "si ullum sensus visum falsum
|
15
|
est, nihil potest percipi." quod vestrum? "sunt falsa
|
|
sensus visa." quid sequitur? ut taceam, conclusio ipsa
|
|
loquitur: "nihil posse percipi". "Non concedo" inquit
|
|
"Epicuro". Certa igitur cum illo, qui a te totus diversus
|
|
est, noli mecum, qui hoc quidem certe, falsi esse ali-
|
20
|
quid in sensibus, tibi adsentior. Quamquam nihil mihi
|
102.1
|
tam mirum videtur quam ista dici, ab Antiocho quidem
|
|
maxime, cui erant ea quae paulo ante dixi notissima.
|
|
licet enim haec quivis arbitratu suo reprehendat quod
|
|
negemus rem ullam percipi posse, certe levior repre-
|
5
|
hensio est, quod tamen dicimus esse quaedam proba-
|
|
bilia. non videtur hoc satis esse vobis. ne sit; illa
|
|
certe debemus effugere, quae a te vel maxime agitata
|
|
sunt: "nihil igitur cernis, nihil audis, nihil tibi est
|
|
perspicuum". Explicavi paulo ante Clitomacho auctore
|
10
|
quo modo ista Carneades diceret; accipe quem ad
|
|
modum eadem dicantur a Clitomacho in eo libro quem
|
|
ad C. Lucilium scripsit poetam, cum scripsisset isdem
|
|
de rebus ad L. Censorinum eum qui consul cum M'.
|
|
Manilio fuit. scripsit igitur his fere verbis (sunt enim
|
15
|
mihi nota propterea quod earum ipsarum rerum de
|
|
quibus agimus prima institutio et quasi disciplina illo
|
|
libro continetur)—sed scriptum est ita: Academicis
|
103.1
|
placere esse rerum eius modi dissimilitudines ut aliae
|
|
probabiles videantur aliae contra. id autem non esse
|
|
satis cur alia posse percipi dicas alia non posse,
|
|
propterea quod multa falsa probabilia sint, nihil autem
|
5
|
falsi perceptum et cognitum possit esse. itaque ait
|
|
vehementer errare eos qui dicant ab Academia sensus
|
|
eripi, a quibus numquam dictum sit aut colorem aut
|
|
saporem aut sonum nullum esse, illud sit disputatum,
|
|
non inesse in iis propriam quae nusquam alibi esset
|
10
|
veri et certi notam. quae cum exposuisset, adiungit
|
104.1
|
dupliciter dici adsensus sustinere sapientem, uno modo
|
|
cum hoc intellegatur, omnino eum rei nulli adsentiri,
|
|
altero cum se a respondendo ut aut adprobet quid aut
|
|
inprobet sustineat, ut neque neget aliquid neque aiat.
|
5
|
id cum ita sit, alterum placere ut numquam adsen-
|
|
tiatur, alterum tenere ut sequens probabilitatem, ubi-
|
|
cumque haec aut occurrat aut deficiat, aut "etiam"
|
|
aut "non" respondere possit. †nec ut† placeat eum qui
|
|
de omnibus rebus contineat se ab adsentiendo moveri
|
10
|
tamen et agere aliquid, reliquit eius modi visa quibus
|
|
ad actionem excitemur, item ea quae interrogati in
|
|
utramque partem respondere possimus sequentes tan-
|
|
tum modo quod ita visum sit, dum sine adsensu;
|
|
neque tamen omnia eius modi visa adprobari sed ea
|
15
|
quae nulla re inpedirentur. Haec si vobis non pro-
|
105.1
|
bamus, sint falsa sane, invidiosa certe non sunt. non
|
|
enim lucem eripimus sed ea quae vos percipi con-
|
|
prehendique eadem nos, si modo probabilia sint, vi-
|
|
deri dicimus.
|
5
|