Venio enim iam ad tertiam partem philosophiae. 142.1
Aliud iudicium Protagorae est qui putet id cuique
verum esse quod cuique videatur, aliud Cyrenaicorum,
qui praeter permotiones intumas nihil putant esse iu-
dicii, aliud Epicuri, qui omne iudicium in sensibus 5
et in rerum notitiis et in voluptate constituit; Plato
autem omne iudicium veritatis veritatemque ipsam ab-
ductam ab opinionibus et a sensibus cogitationis ip-
sius et mentis esse voluit. num quid horum probat 143.1
noster Antiochus? ille vero ne maiorum quidem suo-
rum. ubi enim [et] Xenocraten sequitur, cuius libri
sunt de ratione loquendi multi et multum probati, aut
ipsum Aristotelem, quo profecto nihil est acutius ni- 5
hil politius; a Chrysippo pedem nusquam. Qui ergo
Academici appellamur (an abutimur gloria nominis?)
aut cur cogimur eos sequi qui inter se dissident? In
hoc ipso quod in elementis dialectici docent, quo modo
iudicare oporteat verum falsumne sit si quid ita co- 10
nexum est ut hoc "si dies est lucet", quanta contentio
est: aliter Diodoro, aliter Philoni, Chrysippo aliter
placet. Quid cum Cleanthe doctore suo quam multis
rebus Chrysippus dissidet; quid duo vel principes
dialecticorum Antipater et Archidemus spinosissimi 15
homines nonne multis in rebus dissentiunt? Quid me 144.1
igitur Luculle in invidiam et tamquam in contionem
vocas, et quidem ut seditiosi tribuni solent occludi
tabernas iubes? quo enim spectat illud cum artificia
tolli quereris a nobis nisi ut opifices concitentur; qui 5
si undique omnes convenerint facile contra vos incita-
buntur. Expromam primum illa invidiosa, quod eos
omnes qui in contione stabunt exules servos insanos
esse dicatis. deinde ad illa veniam, quae iam non ad
multitudinem sed ad vosmet ipsos qui adestis per- 10
tinent. negat enim vos Zeno, negat Antiochus scire
quicquam. "Quo modo?" inquies; "nos enim defendi-
mus etiam insipientem multa conprendere". At scire 145.1
negatis quemquam rem ullam nisi sapientem. et hoc
quidem Zeno gestu conficiebat. nam cum extensis digi-
tis adversam manum ostenderat, "visum" inquiebat
"huius modi est"; dein cum paulum digitos contraxerat, 5
"adsensus huius modi"; tum cum plane conpresserat
pugnumque fecerat, conprensionem illam esse dicebat,
qua ex similitudine etiam nomen ei rei, quod ante non
fuerat, κατάλημψιν imposuit; cum autem laevam ma-
num admoverat et illum pugnum arte vehementerque 10
conpresserat, scientiam talem esse dicebat, cuius com-
potem nisi sapientem esse neminem. sed qui sapiens
sit aut fuerit ne ipsi quidem solent dicere. ita tu nunc
Catule lucere nescis, nec tu Hortensi in tua villa nos
esse. num minus haec invidiose dicuntur? nec tamen 146.1
nimis eleganter; illa subtilius. Sed quo modo tu si
conprendi nihil posset artificia concidere dicebas nec
mihi dabas id quod probabile esset satis magnam vim
habere ad artes, sic ego nunc tibi refero artem sine 5
scientia esse non posse. an pateretur hoc Zeuxis aut
Phidias aut Polyclitus, nihil se scire, cum in iis esset
tanta sollertia? quod si eos docuisset aliquis quam vim
habere diceretur scientia, desinerent irasci; ne nobis
quidem suscenserent, cum didicissent id tollere nos 10
quod nusquam esset, quod autem satis esset ipsis
relinquere. Quam rationem maiorum etiam conprobat
diligentia, qui primum iurare ex sui animi sententia
quemque voluerunt, deinde ita teneri si sciens falleret,
quod inscientia multa versaretur in vita; tum qui testi- 15
monium diceret ut arbitrari se diceret etiam quod ipse
vidisset, quaeque iurati iudices cognovissent ut ea non
aut esse <aut non esse> facta sed ut videri pronun-
tiarentur.