Venio enim iam ad tertiam partem philosophiae.
|
142.1
|
Aliud iudicium Protagorae est qui putet id cuique
|
|
verum esse quod cuique videatur, aliud Cyrenaicorum,
|
|
qui praeter permotiones intumas nihil putant esse iu-
|
|
dicii, aliud Epicuri, qui omne iudicium in sensibus
|
5
|
et in rerum notitiis et in voluptate constituit; Plato
|
|
autem omne iudicium veritatis veritatemque ipsam ab-
|
|
ductam ab opinionibus et a sensibus cogitationis ip-
|
|
sius et mentis esse voluit. num quid horum probat
|
143.1
|
noster Antiochus? ille vero ne maiorum quidem suo-
|
|
rum. ubi enim [et] Xenocraten sequitur, cuius libri
|
|
sunt de ratione loquendi multi et multum probati, aut
|
|
ipsum Aristotelem, quo profecto nihil est acutius ni-
|
5
|
hil politius; a Chrysippo pedem nusquam. Qui ergo
|
|
Academici appellamur (an abutimur gloria nominis?)
|
|
aut cur cogimur eos sequi qui inter se dissident? In
|
|
hoc ipso quod in elementis dialectici docent, quo modo
|
|
iudicare oporteat verum falsumne sit si quid ita co-
|
10
|
nexum est ut hoc "si dies est lucet", quanta contentio
|
|
est: aliter Diodoro, aliter Philoni, Chrysippo aliter
|
|
placet. Quid cum Cleanthe doctore suo quam multis
|
|
rebus Chrysippus dissidet; quid duo vel principes
|
|
dialecticorum Antipater et Archidemus spinosissimi
|
15
|
homines nonne multis in rebus dissentiunt? Quid me
|
144.1
|
igitur Luculle in invidiam et tamquam in contionem
|
|
vocas, et quidem ut seditiosi tribuni solent occludi
|
|
tabernas iubes? quo enim spectat illud cum artificia
|
|
tolli quereris a nobis nisi ut opifices concitentur; qui
|
5
|
si undique omnes convenerint facile contra vos incita-
|
|
buntur. Expromam primum illa invidiosa, quod eos
|
|
omnes qui in contione stabunt exules servos insanos
|
|
esse dicatis. deinde ad illa veniam, quae iam non ad
|
|
multitudinem sed ad vosmet ipsos qui adestis per-
|
10
|
tinent. negat enim vos Zeno, negat Antiochus scire
|
|
quicquam. "Quo modo?" inquies; "nos enim defendi-
|
|
mus etiam insipientem multa conprendere". At scire
|
145.1
|
negatis quemquam rem ullam nisi sapientem. et hoc
|
|
quidem Zeno gestu conficiebat. nam cum extensis digi-
|
|
tis adversam manum ostenderat, "visum" inquiebat
|
|
"huius modi est"; dein cum paulum digitos contraxerat,
|
5
|
"adsensus huius modi"; tum cum plane conpresserat
|
|
pugnumque fecerat, conprensionem illam esse dicebat,
|
|
qua ex similitudine etiam nomen ei rei, quod ante non
|
|
fuerat, κατάλημψιν imposuit; cum autem laevam ma-
|
|
num admoverat et illum pugnum arte vehementerque
|
10
|
conpresserat, scientiam talem esse dicebat, cuius com-
|
|
potem nisi sapientem esse neminem. sed qui sapiens
|
|
sit aut fuerit ne ipsi quidem solent dicere. ita tu nunc
|
|
Catule lucere nescis, nec tu Hortensi in tua villa nos
|
|
esse. num minus haec invidiose dicuntur? nec tamen
|
146.1
|
nimis eleganter; illa subtilius. Sed quo modo tu si
|
|
conprendi nihil posset artificia concidere dicebas nec
|
|
mihi dabas id quod probabile esset satis magnam vim
|
|
habere ad artes, sic ego nunc tibi refero artem sine
|
5
|
scientia esse non posse. an pateretur hoc Zeuxis aut
|
|
Phidias aut Polyclitus, nihil se scire, cum in iis esset
|
|
tanta sollertia? quod si eos docuisset aliquis quam vim
|
|
habere diceretur scientia, desinerent irasci; ne nobis
|
|
quidem suscenserent, cum didicissent id tollere nos
|
10
|
quod nusquam esset, quod autem satis esset ipsis
|
|
relinquere. Quam rationem maiorum etiam conprobat
|
|
diligentia, qui primum iurare ex sui animi sententia
|
|
quemque voluerunt, deinde ita teneri si sciens falleret,
|
|
quod inscientia multa versaretur in vita; tum qui testi-
|
15
|
monium diceret ut arbitrari se diceret etiam quod ipse
|
|
vidisset, quaeque iurati iudices cognovissent ut ea non
|
|
aut esse <aut non esse> facta sed ut videri pronun-
|
|
tiarentur.
|
|