Atqui qualia sunt haec quae sensibus percipi dicimus 21.5
talia secuntur ea quae non sensibus ipsis percipi di-
cuntur sed quodam modo sensibus, ut haec: "illud
est album, hoc dulce, canorum illud, hoc bene olens.
hoc asperum": animo iam haec tenemus conprehensa
non sensibus. "ille" deinceps "equus est, ille canis". 10
cetera series deinde sequitur maiora nectens, ut haec
quae quasi expletam rerum conprehensionem amplec-
tuntur: "si homo est, animal est mortale rationis
particeps". Quo e genere nobis notitiae rerum inpri-
muntur, sine quibus nec intellegi quicquam nec quaeri 15
<nec> disputari potest. quod si essent falsae notitiae 22.1
(ἐννοίας enim notitias appellare tu videbare)—si
igitur essent eae falsae aut eius modi visis inpressae
qualia visa a falsis discerni non possent, quo tandem
his modo uteremur, quo modo autem quid cuique rei 5
consentaneum esset quid repugnaret videremus?
Memoriae quidem certe, quae non modo philosophiam
sed omnis vitae usum omnesque artes una maxime
continet, nihil omnino loci relinquitur. quae potest
enim esse memoria falsorum, aut quid quisquam me- 10
minit quod non animo conprehendit et tenet? Ars
vero quae potest esse nisi quae non ex una aut duabus
sed ex multis animi perceptionibus constat? quam si
subtraxeris, qui distingues artificem ab inscio: non
enim fortuito hunc artificem dicemus esse illum nega- 15
bimus, sed cum alterum percepta et conprehensa tenere
videmus alterum non item. cumque artium aliud eius
modi genus sit ut tantum modo animo rem cernat,
aliud ut moliatur aliquid et faciat, quo modo aut
geometres cernere ea potest quae aut nulla sunt aut 20
internosci a falsis non possunt, aut is qui fidibus
utitur explere numeros et conficere versus; quod idem
in similibus quoque artibus continget, quarum omne
opus est in faciendo atque agendo. quid enim est
quod arte effici possit nisi is qui artem tractabit multa 25
perceperit?