Sex igitur hae sunt simplices de summo bonorum 5.21.1
malorumque sententiae, duae sine patrono, quattuor
defensae. iunctae autem et duplices expositiones
summi boni tres omnino fuerunt, nec vero plures, si
penitus rerum naturam videas, esse potuerunt. nam 5
aut voluptas adiungi potest ad honestatem, ut Calli-
phonti Dinomachoque placuit, aut doloris vacuitas, ut
Diodoro, aut prima naturae, ut antiquis, quos eosdem
Academicos et Peripateticos nominavimus. sed quo-
niam non possunt omnia simul dici, haec in prae- 10
sentia nota esse debebunt, voluptatem semovendam
esse, quando ad maiora quaedam, ut iam apparebit,
nati sumus. de vacuitate doloris eadem fere dici so-
lent, quae de voluptate. [Quando igitur et de vo-
luptate cum Torquato et de honestate, in qua una 15
omne bonum poneretur, cum Catone est disputatum,
primum, quae contra voluptatem dicta sunt, eadem
fere cadunt contra vacuitatem doloris.] nec vero alia 22.1
sunt quaerenda contra Carneadeam illam sententiam.
quocumque enim modo summum bonum sic exponitur,
ut id vacet honestate, nec officia nec virtutes in ea
ratione nec amicitiae constare possunt. coniunctio 5
autem cum honestate vel voluptatis vel non dolendi
id ipsum honestum, quod amplecti vult, id efficit turpe.
ad eas enim res referre, quae agas, quarum una, si
quis malo careat, in summo eum bono dicat esse,
altera versetur in levissima parte naturae, obscurantis 10
est omnem splendorem honestatis, ne dicam inquinan-
tis. Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Acade-
micis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res
secuti sunt. hos contra singulos dici est melius. sed
nunc, quod agimus; de illis, cum volemus. Democriti 23.1
autem securitas, quae est animi tamquam tranquillitas,
quam appellant εὐθυμίαν, eo separanda fuit ab hac
disputatione, quia [ista animi tranquillitas] ea ipsa
est beata vita; quaerimus autem, non quae sit, sed 5
unde sit. Iam explosae eiectaeque sententiae Pyrrhonis,
Aristonis, Erilli quod in hunc orbem, quem circum-
scripsimus, incidere non possunt, adhibendae omnino
non fuerunt. nam cum omnis haec quaestio de finibus
et quasi de extremis bonorum et malorum ab eo pro- 10
ficiscatur, quod diximus naturae esse aptum et accom-
modatum, quodque ipsum per se primum appetatur,
hoc totum et ii tollunt, qui in rebus iis, in quibus nihil
[quod non] aut honestum aut turpe sit, negant esse
ullam causam, cur aliud alii anteponatur, nec inter 15
eas res quicquam omnino putant interesse, et Erillus,
si ita sensit, nihil esse bonum praeter scientiam,
omnem consilii capiendi causam inventionemque of-
ficii sustulit. Sic exclusis sententiis reliquorum cum
praeterea nulla esse possit, haec antiquorum valeat 20
necesse est. ergo instituto veterum, quo etiam Stoici
utuntur, hinc capiamus exordium.