Earum etiam rerum, quas terra gignit, educatio
|
5.39.1
|
quaedam et perfectio est non dissimilis animantium.
|
|
itaque et 'vivere' vitem et 'mori' dicimus arboremque
|
|
et 'novellam' et 'vetulam' et 'vigere' et 'senescere'.
|
|
ex quo non est alienum, ut animantibus, sic illis et
|
5
|
apta quaedam ad naturam putare et aliena earumque
|
|
augendarum et alendarum quandam cultricem esse,
|
|
quae sit scientia atque ars agricolarum, quae circum-
|
|
cidat, amputet, erigat, extollat, adminiculet, ut, quo
|
|
natura ferat, eo possint ire, ut ipsae vites, si loqui
|
10
|
possint, ita se tractandas tuendasque esse fateantur.
|
|
et nunc quidem quod eam tuetur, ut de vite potissi-
|
|
mum loquar, est id extrinsecus; in ipsa enim parum
|
|
magna vis inest, ut quam optime se habere possit,
|
|
si nulla cultura adhibeatur. at vero si ad vitem
|
40.1
|
sensus accesserit, ut appetitum quendam habeat et
|
|
per se ipsa moveatur, quid facturam putas? an ea,
|
|
quae per vinitorem antea consequebatur, per se ipsa
|
|
curabit? sed videsne accessuram ei curam, ut sensus
|
5
|
quoque suos eorumque omnem appetitum et si qua
|
|
sint adiuncta ei membra tueatur? sic ad illa, quae
|
|
semper habuit, iunget ea, quae postea accesserint,
|
|
nec eundem finem habebit, quem cultor eius habebat,
|
|
sed volet secundum eam naturam, quae postea ei
|
10
|
adiuncta erit, vivere. ita similis erit ei finis boni,
|
|
atque antea fuerat, neque idem tamen; non enim iam
|
|
stirpis bonum quaeret, sed animalis. quid, si non
|
|
sensus modo ei sit datus, verum etiam animus ho-
|
|
minis? non necesse est et illa pristina manere, ut
|
15
|
tuenda sint, et haec multo esse cariora, quae acces-
|
|
serint, animique optimam quamque partem carissi-
|
|
mam, in eaque expletione naturae summi boni finem
|
|
consistere, cum longe multumque praestet mens atque
|
|
ratio? sic, quod est extremum omnium appetendorum
|
20
|
atque ductum a prima commendatione naturae, multis
|
|
gradibus adscendit, ut ad summum perveniret, quod
|
|
cumulatur ex integritate corporis et ex mentis ratione
|
|
perfecta.
|
|