Immo vero, inquit, ad beatissime vivendum parum
|
5.81.8
|
est, ad beate vero satis.
|
|
Animadverti, inquam, te isto modo paulo ante po-
|
10
|
nere, et scio ab Antiocho nostro dici sic solere; sed
|
|
quid minus probandum quam esse aliquem beatum
|
|
nec satis beatum? quod autem satis est, eo quicquid
|
|
accessit, nimium est; et nemo nimium beatus est; ita
|
|
nemo beato beatior.
|
15
|
Ergo, inquit, tibi Q. Metellus, qui tris filios consules
|
82.1
|
vidit, e quibus unum etiam et censorem et trium-
|
|
phantem, quartum autem praetorem, eosque salvos
|
|
reliquit et tris filias nuptas, cum ipse consul, censor,
|
|
etiam augur fuisset <et> triumphasset, ut sapiens
|
5
|
fuerit, nonne beatior quam, ut item sapiens fuerit, qui
|
|
in potestate hostium vigiliis et inedia necatus est, Re-
|
|
gulus?
|
|
Quid me istud rogas? inquam. Stoicos roga.
|
83.1
|
Quid igitur, inquit, eos responsuros putas?
|
|
Nihilo beatiorem esse Metellum quam Regulum.
|
|
Inde igitur, inquit, ordiendum est.
|
|
Tamen a proposito, inquam, aberramus. non enim
|
5
|
quaero quid verum, sed quid cuique dicendum sit.
|
|
utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! iam
|
|
ruinas videres. in virtute enim sola et in ipso honesto
|
|
cum sit bonum positum, cumque nec virtus, ut placet
|
|
illis, nec honestum crescat, idque bonum solum sit,
|
10
|
quo qui potiatur, necesse est beatus sit, cum id augeri
|
|
non possit, in quo uno positum est beatum esse, qui
|
|
potest esse quisquam alius alio beatior? videsne, ut
|
|
haec concinant? et hercule—fatendum est enim, quod
|
|
sentio—mirabilis est apud illos contextus rerum.
|
15
|
respondent extrema primis, media utrisque, omnia
|
|
omnibus. quid sequatur, quid repugnet, vident. ut in
|
|
geometria, prima si dederis, danda sunt omnia. con-
|
|
cede nihil esse bonum, nisi quod honestum sit: con-
|
|
cedendum est in virtute <esse> positam beatam vitam.
|
20
|
vide rursus retro: dato hoc dandum erit illud. Quod
|
84.1
|
vestri non item. 'Tria genera bonorum'; proclivi currit
|
|
oratio. venit ad extremum; haeret in salebra. cupit
|
|
enim dicere nihil posse ad beatam vitam deesse sa-
|
|
pienti. honesta oratio, Socratica, Platonis etiam. Audeo
|
5
|
dicere, inquit. Non potes, nisi retexueris illa. paupertas
|
|
si malum est, mendicus beatus esse nemo potest,
|
|
quamvis sit sapiens. at Zeno eum non beatum modo,
|
|
sed etiam divitem dicere ausus est. dolere malum est:
|
|
in crucem qui agitur, beatus esse non potest. bonum
|
10
|
liberi: misera orbitas. bonum patria: miserum exilium.
|
|
bonum valitudo: miser morbus. bonum integritas cor-
|
|
poris: misera debilitas. bonum incolumis acies: misera
|
|
caecitas. quae si potest singula consolando levare,
|
|
universa quo modo sustinebit? sit enim idem caecus,
|
15
|
debilis, morbo gravissimo affectus, exul, orbus, egens,
|
|
torqueatur eculeo: quem hunc appellas, Zeno? Beatum,
|
|
inquit. Etiam beatissimum? Quippe, inquiet, cum tam
|
|
docuerim gradus istam rem non habere quam vir-
|
|
tutem, in qua sit ipsum etiam beatum. Tibi hoc incre-
|
85.1
|
dibile, quod beatissimum. quid? tuum credibile? si
|
|
enim ad populum me vocas, eum, qui ita sit affectus,
|
|
beatum esse numquam probabis; si ad prudentes,
|
|
alterum fortasse dubitabunt, sitne tantum in virtute,
|
5
|
ut ea praediti vel in Phalaridis tauro beati sint, alterum
|
|
non dubitabunt, quin et Stoici convenientia sibi dicant
|
|
et vos repugnantia.
|
|