Immo vero, inquit, ad beatissime vivendum parum 5.81.8
est, ad beate vero satis.
  Animadverti, inquam, te isto modo paulo ante po- 10
nere, et scio ab Antiocho nostro dici sic solere; sed
quid minus probandum quam esse aliquem beatum
nec satis beatum? quod autem satis est, eo quicquid
accessit, nimium est; et nemo nimium beatus est; ita
nemo beato beatior. 15
  Ergo, inquit, tibi Q. Metellus, qui tris filios consules 82.1
vidit, e quibus unum etiam et censorem et trium-
phantem, quartum autem praetorem, eosque salvos
reliquit et tris filias nuptas, cum ipse consul, censor,
etiam augur fuisset <et> triumphasset, ut sapiens 5
fuerit, nonne beatior quam, ut item sapiens fuerit, qui
in potestate hostium vigiliis et inedia necatus est, Re-
gulus?
  Quid me istud rogas? inquam. Stoicos roga. 83.1
  Quid igitur, inquit, eos responsuros putas?
  Nihilo beatiorem esse Metellum quam Regulum.
  Inde igitur, inquit, ordiendum est.
  Tamen a proposito, inquam, aberramus. non enim 5
quaero quid verum, sed quid cuique dicendum sit.
utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! iam
ruinas videres. in virtute enim sola et in ipso honesto
cum sit bonum positum, cumque nec virtus, ut placet
illis, nec honestum crescat, idque bonum solum sit, 10
quo qui potiatur, necesse est beatus sit, cum id augeri
non possit, in quo uno positum est beatum esse, qui
potest esse quisquam alius alio beatior? videsne, ut
haec concinant? et hercule—fatendum est enim, quod
sentio—mirabilis est apud illos contextus rerum. 15
respondent extrema primis, media utrisque, omnia
omnibus. quid sequatur, quid repugnet, vident. ut in
geometria, prima si dederis, danda sunt omnia. con-
cede nihil esse bonum, nisi quod honestum sit: con-
cedendum est in virtute <esse> positam beatam vitam. 20
vide rursus retro: dato hoc dandum erit illud. Quod 84.1
vestri non item. 'Tria genera bonorum'; proclivi currit
oratio. venit ad extremum; haeret in salebra. cupit
enim dicere nihil posse ad beatam vitam deesse sa-
pienti. honesta oratio, Socratica, Platonis etiam. Audeo 5
dicere, inquit. Non potes, nisi retexueris illa. paupertas
si malum est, mendicus beatus esse nemo potest,
quamvis sit sapiens. at Zeno eum non beatum modo,
sed etiam divitem dicere ausus est. dolere malum est:
in crucem qui agitur, beatus esse non potest. bonum 10
liberi: misera orbitas. bonum patria: miserum exilium.
bonum valitudo: miser morbus. bonum integritas cor-
poris: misera debilitas. bonum incolumis acies: misera
caecitas. quae si potest singula consolando levare,
universa quo modo sustinebit? sit enim idem caecus, 15
debilis, morbo gravissimo affectus, exul, orbus, egens,
torqueatur eculeo: quem hunc appellas, Zeno? Beatum,
inquit. Etiam beatissimum? Quippe, inquiet, cum tam
docuerim gradus istam rem non habere quam vir-
tutem, in qua sit ipsum etiam beatum. Tibi hoc incre- 85.1
dibile, quod beatissimum. quid? tuum credibile? si
enim ad populum me vocas, eum, qui ita sit affectus,
beatum esse numquam probabis; si ad prudentes,
alterum fortasse dubitabunt, sitne tantum in virtute, 5
ut ea praediti vel in Phalaridis tauro beati sint, alterum
non dubitabunt, quin et Stoici convenientia sibi dicant
et vos repugnantia.