Theophrasti igitur, inquit, tibi liber ille placet de 5.85.9
beata vita? 10
  Tamen aberramus a proposito, et, ne longius, pror-
sus, inquam, Piso, si ista mala sunt, placet.
  Nonne igitur tibi videntur, inquit, mala? 86.1
  Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses
te huc atque illuc necesse est.
  Quo tandem modo? inquit.
  Quia, si mala sunt, is, qui erit in iis, beatus non 5
erit; si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateti-
corum.
  Et ille ridens: Video, inquit, quid agas; ne disci-
pulum abducam, times.
  Tu vero, inquam, ducas licet, si sequetur; erit enim 10
mecum, si tecum erit.
  Audi igitur, inquit, Luci; tecum enim mihi in-
stituenda oratio est. Omnis auctoritas philosophiae,
ut ait Theophrastus, consistit in beata vita com-
paranda; beate enim vivendi cupiditate incensi omnes 15
sumus. hoc mihi cum tuo fratre convenit. quare hoc 87.1
videndum est, possitne nobis hoc ratio philosophorum
dare. pollicetur certe. nisi enim id faceret, cur Plato
Aegyptum peragravit, ut a sacerdotibus barbaris nu-
meros et caelestia acciperet? cur post Tarentum ad 5
Archytam? cur ad reliquos Pythagoreos, Echecratem,
Timaeum, Arionem, Locros, ut, cum Socratem expres-
sisset, adiungeret Pythagoreorum disciplinam eaque,
quae Socrates repudiabat, addisceret? cur ipse Pytha-
goras et Aegyptum lustravit et Persarum magos adiit? 10
cur tantas regiones barbarorum pedibus obiit, tot
maria transmisit? cur haec eadem Democritus? qui
—vere falsone, quaerere mittimus—dicitur oculis
se privasse; certe, ut quam minime animus a cogita-
tionibus abduceretur, patrimonium neglexit, agros de- 15
seruit incultos, quid quaerens aliud nisi vitam beatam?
quam si etiam in rerum cognitione ponebat, tamen ex
illa investigatione naturae consequi volebat, bono ut
esset animo. id enim ille summum bonum εὐθυμίαν
et saepe ἀθαμβίαν appellat, id est animum terrore 20
liberum. sed haec etsi praeclare, nondum tamen per- 88.1
polita. pauca enim, neque ea ipsa enucleate, ab hoc
de virtute quidem dicta. post enim haec in hac urbe
primum a Socrate quaeri coepta, deinde in hunc locum
delata sunt, nec dubitatum, quin in virtute omnis ut 5
bene, sic etiam beate vivendi spes poneretur. quae
cum Zeno didicisset a nostris, ut in actionibus prae-
scribi solet, 'de eadem re [fecit] alio modo'. hoc tu
nunc in illo probas. scilicet vocabulis rerum mutatis
inconstantiae crimen ille effugit, nos effugere non 10
possumus! ille Metelli vitam negat beatiorem quam
Reguli, praeponendam tamen, nec magis expetendam,
sed magis sumendam et, si optio esset, eligendam
Metelli, Reguli reiciendam; ego, quam ille praeponen-
dam et magis eligendam, beatiorem hanc appello 15
nec ullo minimo momento plus ei vitae tribuo quam
Stoici. quid interest, nisi quod ego res notas notis 89.1
verbis appello, illi nomina nova quaerunt, quibus idem
dicant? ita, quem ad modum in senatu semper est
aliquis, qui interpretem postulet, sic isti nobis cum
interprete audiendi sunt. bonum appello quicquid se- 5
cundum naturam est, quod contra malum, nec ego
solus, sed tu etiam, Chrysippe, in foro, domi; in schola
desinis. quid ergo? aliter homines, aliter philosophos
loqui putas oportere? quanti quidque sit aliter docti
et indocti, sed cum constiterit inter doctos quanti res 10
quaeque sit—si homines essent, usitate loqueren-
tur—, dum res maneant, verba fingant arbitratu suo.