Iustitia restat, ut de omni virtute sit dictum. sed si-
|
1.50.1
|
milia fere dici possunt. ut enim sapientiam, temperan-
|
|
tiam, fortitudinem copulatas esse docui cum voluptate,
|
|
ut ab ea nullo modo nec divelli nec distrahi possint,
|
|
sic de iustitia iudicandum est, quae non modo num-
|
5
|
quam nocet cuiquam, sed contra semper afficit cum vi
|
|
sua atque natura, quod tranquillat animos, tum spe
|
|
nihil earum rerum defuturum, quas natura non depra-
|
|
vata desiderat. <Et> quem ad modum temeritas et li-
|
|
bido et ignavia semper animum excruciant et semper
|
10
|
sollicitant turbulentaeque sunt, sic <inprobitas si> cuius
|
|
in mente consedit, hoc ipso, quod adest, turbulenta est;
|
|
si vero molita quippiam est, quamvis occulte fecerit,
|
|
numquam tamen id confidet fore semper occultum.
|
|
plerumque improborum facta primo suspicio insequitur,
|
15
|
dein sermo atque fama, tum accusator, tum iudex; multi
|
|
etiam, ut te consule, ipsi se indicaverunt. quodsi qui
|
51.1
|
satis sibi contra hominum conscientiam saepti esse et
|
|
muniti videntur, deorum tamen horrent easque ipsas
|
|
sollicitudines, quibus eorum animi noctesque diesque
|
|
exeduntur, a diis inmortalibus supplicii causa impor-
|
5
|
tari putant. quae autem tanta ex improbis factis ad
|
|
minuendas vitae molestias accessio potest fieri, quanta
|
|
ad augendas, cum conscientia factorum, tum poena le-
|
|
gum odioque civium? et tamen in quibusdam neque
|
|
pecuniae modus est neque honoris neque imperii nec
|
10
|
libidinum nec epularum nec reliquarum cupiditatum,
|
|
quas nulla praeda umquam improbe parta minuit, <sed>
|
|
potius inflammat, ut coërcendi magis quam dedocendi
|
|
esse videantur. Invitat igitur vera ratio bene sanos ad
|
52.1
|
iustitiam, aequitatem, fidem, neque homini infanti aut
|
|
inpotenti iniuste facta conducunt, qui nec facile efficere
|
|
possit, quod conetur, nec optinere, si effecerit, et opes
|
|
vel fortunae vel ingenii liberalitati magis conveniunt,
|
5
|
qua qui utuntur, benivolentiam sibi conciliant et, quod
|
|
aptissimum est ad quiete vivendum, caritatem, praeser-
|
|
tim cum omnino nulla sit causa peccandi. quae enim
|
53.1
|
cupiditates a natura proficiscuntur, facile explentur sine
|
|
ulla iniuria, quae autem inanes sunt, iis parendum non
|
|
est. nihil enim desiderabile concupiscunt, plusque in
|
|
ipsa iniuria detrimenti est quam in iis rebus emolu-
|
5
|
menti, quae pariuntur iniuria. Itaque ne iustitiam qui-
|
|
dem recte quis dixerit per se ipsam optabilem, sed quia
|
|
iucunditatis vel plurimum afferat. nam diligi et carum
|
|
esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et
|
|
voluptatem pleniorem efficit. itaque non ob ea solum
|
10
|
incommoda, quae eveniunt inprobis, fugiendam inpro-
|
|
bitatem putamus, sed multo etiam magis, quod, cuius
|
|
in animo versatur, numquam sinit eum respirare, num-
|
|
quam adquiescere.
|
|