Quodsi ne ipsarum quidem virtutum laus, in qua 1.54.1
maxime ceterorum philosophorum exultat oratio, repe-
rire exitum potest, nisi derigatur ad voluptatem, volup-
tas autem est sola, quae nos vocet ad se et alliciat
suapte natura, non potest esse dubium, quin id sit 5
summum atque extremum bonorum omnium, beateque
vivere nihil aliud sit nisi cum voluptate vivere.
  Huic certae stabilique sententiae quae sint coniuncta 55.1
explicabo brevi. nullus in ipsis error est finibus bono-
rum et malorum, id est in voluptate aut in dolore, sed
in his rebus peccant, cum e quibus haec efficiantur
ignorant. animi autem voluptates et dolores nasci fa- 5
temur e corporis voluptatibus et doloribus—itaque
concedo, quod modo dicebas, cadere causa, si qui e
nostris aliter existimant, quos quidem video esse mul-
tos, sed imperitos—, quamquam autem et laetitiam
nobis voluptas animi et molestiam dolor afferat, eorum 10
tamen utrumque et ortum esse e corpore et ad corpus
referri, nec ob eam causam non multo maiores esse et
voluptates et dolores animi quam corporis. nam cor-
pore nihil nisi praesens et quod adest sentire possumus,
animo autem et praeterita et futura. ut enim aeque 15
doleamus animo, cum corpore dolemus, fieri tamen
permagna accessio potest, si aliquod aeternum et infi-
nitum impendere malum nobis opinemur. quod idem
licet transferre in voluptatem, ut ea maior sit, si nihil
tale metuamus. Iam illud quidem perspicuum est, maxi- 56.1
mam animi aut voluptatem aut molestiam plus aut ad
beatam aut ad miseram vitam afferre momenti quam
eorum utrumvis, si aeque diu sit in corpore. Non pla-
cet autem detracta voluptate aegritudinem statim con- 5
sequi, nisi in voluptatis locum dolor forte successerit,
at contra gaudere nosmet omittendis doloribus, etiamsi
voluptas ea, quae sensum moveat, nulla successerit,
eoque intellegi potest quanta voluptas sit non dolere.
Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laeta- 57.1
mur iis, quae recordamur. stulti autem malorum me-
moria torquentur, sapientes bona praeterita grata recor-
datione renovata delectant. est autem situm in nobis
ut et adversa quasi perpetua oblivione obruamus et 5
secunda iucunde ac suaviter meminerimus. sed cum
ea, quae praeterierunt, acri animo et attento intuemur,
tum fit ut aegritudo sequatur, si illa mala sint, laetitia,
si bona.