Sed possunt haec quadam ratione dici non modo 1.62.1
non repugnantibus, verum etiam approbantibus nobis.
sic enim ab Epicuro sapiens semper beatus inducitur:
finitas habet cupiditates, neglegit mortem, de diis in-
mortalibus sine ullo metu vera sentit, non dubitat, si 5
ita melius sit, migrare de vita. his rebus instructus
semper est in voluptate. neque enim tempus est ullum,
quo non plus voluptatum habeat quam dolorum. nam
et praeterita grate meminit et praesentibus ita potitur,
ut animadvertat quanta sint ea quamque iucunda, ne- 10
que pendet ex futuris, sed expectat illa, fruitur prae-
sentibus ab iisque vitiis, quae paulo ante collegi, abest
plurimum et, cum stultorum vitam cum sua comparat,
magna afficitur voluptate. dolores autem si qui incur-
runt, numquam vim tantam habent, ut non plus habeat 15
sapiens, quod gaudeat, quam quod angatur. optime 63.1
vero Epicurus, quod exiguam dixit fortunam intervenire
sapienti maximasque ab eo et gravissimas res consilio
ipsius et ratione administrari neque maiorem volupta-
tem ex infinito tempore aetatis percipi posse, quam ex 5
hoc percipiatur, quod videamus esse finitum. In dia-
lectica autem vestra nullam existimavit esse nec ad
melius vivendum nec ad commodius disserendum viam.
In physicis plurimum posuit. ea scientia et verborum
vis et natura orationis et consequentium repugnantiumve 10
ratio potest perspici. omnium autem rerum natura co-
gnita levamur superstitione, liberamur mortis metu, non
conturbamur ignoratione rerum, e qua ipsa horribiles
existunt saepe formidines. denique etiam morati me-
lius erimus, cum didicerimus quid natura desideret. tum 15
vero, si stabilem scientiam rerum tenebimus, servata
illa, quae quasi delapsa de caelo est ad cognitionem
omnium, regula, ad quam omnia iudicia rerum diri-
gentur, numquam ullius oratione victi sententia desiste-
mus. nisi autem rerum natura perspecta erit, nullo modo 64.1
poterimus sensuum iudicia defendere. quicquid porro
animo cernimus, id omne oritur a sensibus; qui si om-
nes veri erunt, ut Epicuri ratio docet, tum denique pot-
erit aliquid cognosci et percipi. quos qui tollunt et 5
nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ip-
sum quidem expedire possunt, quod disserunt. prae-
terea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio
et vitae degendae et rerum gerendarum. sic e physicis
et fortitudo sumitur contra mortis timorem et constan- 10
tia contra metum religionis et sedatio animi omnium
rerum occultarum ignoratione sublata et moderatio na-
tura cupiditatum generibusque earum explicatis, et, ut
modo docui, cognitionis regula et iudicio ab eadem
illa constituto veri a falso distinctio traditur. 15