Huc et illuc, Torquate, vos versetis licet, nihil in hac 2.99.1
praeclara epistula scriptum ab Epicuro congruens et
conveniens decretis eius reperietis. ita redarguitur ipse
a sese, convincunturque scripta eius probitate ipsius ac
moribus. nam ista commendatio puerorum, memoria 5
et caritas amicitiae, summorum officiorum in extremo
spiritu conservatio indicat innatam esse homini probi-
tatem gratuitam, non invitatam voluptatibus nec prae-
miorum mercedibus evocatam. quod enim testimonium
maius quaerimus, quae honesta et recta sint, ipsa esse 10
optabilia per sese, cum videamus tanta officia mo-
rientis?
  Sed ut epistulam laudandam arbitror eam, quam 100.1
modo totidem fere verbis interpretatus sum, quamquam
ea cum summa eius philosophia nullo modo congrue-
bat, sic eiusdem testamentum non solum <a> philoso-
phi gravitate, sed etiam ab ipsius sententia iudico dis- 5
crepare. scripsit enim et multis saepe verbis et breviter
arteque in eo libro, quem modo nominavi, mortem
nihil ad nos pertinere. quod enim dissolutum
sit, id esse sine sensu, quod autem sine sensu
sit, id nihil ad nos pertinere omnino. hoc ipsum 10
elegantius poni meliusque potuit. nam quod ita posi-
tum est, quod dissolutum sit, id esse sine sensu,
id eius modi est, ut non satis plane dicat quid sit disso-
lutum. sed tamen intellego quid velit. quaero autem 101.1
quid sit, quod, cum dissolutione, id est morte, sensus
omnis extinguatur, et cum reliqui nihil sit omnino, quod
pertineat ad nos, tam accurate tamque diligenter caveat
et sanciat ut Amynomachus et Timocrates, he- 5
redes sui, de Hermarchi sententia dent quod
satis sit ad diem agendum natalem suum quo-
tannis mense Gamelione itemque omnibus men-
sibus vicesimo die lunae dent ad eorum epulas,
qui una secum philosophati sint, ut et sui et 10
Metrodori memoria colatur. haec ego non possum 102.1
dicere non esse hominis quamvis et belli et humani,
sapientis vero nullo modo, physici praesertim, quem se
ille esse vult, putare ullum esse cuiusquam diem nata-
lem. quid? idemne potest esse dies saepius, qui semel 5
fuit? certe non potest. an eiusdem modi? ne id qui-
dem, nisi multa annorum intercesserint milia, ut om-
nium siderum eodem, unde profecta sint, fiat ad unum
tempus reversio. nullus est igitur cuiusquam dies na-
talis. 'At habetur!' Et ego id scilicet nesciebam! Sed 10
ut sit, etiamne post mortem coletur? idque testamento
cavebit is, qui nobis quasi oraculum ediderit nihil post
mortem ad nos pertinere? haec non erant eius, qui in-
numerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla
esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. num 15
quid tale Democritus? ut alios omittam, hunc appello,
quem ille unum secutus est. quodsi dies notandus fuit, 103.1
eumne potius, quo natus, an eum, quo sapiens factus
est? Non potuit, inquies, fieri sapiens, nisi natus esset.
[et] Isto modo, ne si avia quidem eius nata non esset.
res tota, Torquate, non doctorum hominum, velle post 5
mortem epulis celebrari memoriam sui nominis. quos
quidem dies quem ad modum agatis et in quantam ho-
minum facetorum urbanitatem incurratis, non dico—
nihil opus est litibus—; tantum dico, magis fuisse ve-
strum agere Epicuri diem natalem, quam illius testa- 10
mento cavere ut ageretur.