Videamus nunc, quam sint praeclare illa his, quae 3.26.1
iam posui, consequentia. cum enim hoc sit extremum
—sentis enim, credo, me iam diu, quod τέλος Graeci
dicant, id dicere tum extremum, tum ultimum, tum
summum; licebit etiam finem pro extremo aut ultimo 5
dicere—, cum igitur hoc sit extremum, congruenter
naturae convenienterque vivere, necessario sequitur om-
nes sapientes semper feliciter, absolute, fortunate vivere,
nulla re impediri, nulla prohiberi, nulla egere. quod
autem continet non magis eam disciplinam, de qua lo- 10
quor, quam vitam fortunasque nostras, id est ut, quod
honestum sit, id solum bonum iudicemus, potest id
quidem fuse et copiose et omnibus electissimis verbis
gravissimisque sententiis rhetorice et augeri et ornari,
sed consectaria me Stoicorum brevia et acuta delectant. 15
concluduntur igitur eorum argumenta sic: Quod est 27.1
bonum, omne laudabile est; quod autem laudabile est,
omne est honestum; bonum igitur quod est, honestum
est. satisne hoc conclusum videtur? certe; quod enim
efficiebatur ex iis duobus, quae erant sumpta, in eo 5
vides esse conclusum. duorum autem, e quibus effecta
conclusio est, contra superius dici solet non omne bo-
num esse laudabile. nam quod laudabile sit honestum
esse conceditur. illud autem perabsurdum, bonum esse
aliquid, quod non expetendum sit, aut expetendum, 10
quod non placens, aut, si id, non etiam diligendum;
ergo et probandum; ita etiam laudabile; id autem ho-
nestum. ita fit, ut, quod bonum sit, id etiam honestum
sit. Deinde quaero, quis aut de misera vita possit glori- 28.1
ari aut de non beata. de sola igitur beata. ex quo ef-
ficitur gloriatione, ut ita dicam, dignam esse beatam
vitam, quod non possit nisi honestae vitae iure con-
tingere. ita fit, ut honesta vita beata vita sit. Et quo- 5
niam is, cui contingit ut iure laudetur, habet insigne
quiddam ad decus et ad gloriam, ut ob ea, quae tanta
sint, beatus dici iure possit, idem de vita talis viri rec-
tissime dicetur. ita, si beata vita honestate cernitur,
quod honestum est, id bonum solum habendum est. 10
Quid vero? negarine ullo modo possit <numquam> 29.1
quemquam stabili et firmo et magno animo, quem for-
tem virum dicimus, effici posse, nisi constitutum sit non
esse malum dolorem? ut enim qui mortem in malis
ponit non potest eam non timere, sic nemo ulla in re 5
potest id, quod malum esse decreverit, non curare id-
que contemnere. quo posito et omnium adsensu ad-
probato illud adsumitur, eum, qui magno sit animo at-
que forti, omnia, quae cadere in hominem possint, despi-
cere ac pro nihilo putare. quae cum ita sint, effectum 10
est nihil esse malum, quod turpe non sit. Atque iste
vir altus et excellens, magno animo, vere fortis, infra
se omnia humana ducens, is, inquam, quem efficere
volumus, quem quaerimus, certe et confidere sibi debet
ac suae vitae et actae et consequenti et bene de sese 15
iudicare statuens nihil posse mali incidere sapienti. ex
quo intellegitur idem illud, solum bonum esse, quod
honestum sit, idque esse beate vivere: honeste, id est
cum virtute, vivere.