Atque perspicuum etiam illud est, in istis rebus me- 3.59.1
diis aliquid agere sapientem. iudicat igitur, cum agit,
officium illud esse. quod quoniam numquam fallitur
in iudicando, erit in mediis rebus officium. quod effi-
citur hac etiam conclusione rationis: Quoniam enim 5
videmus esse quiddam, quod recte factum appellemus,
id autem est perfectum officium, erit [autem] etiam
inchoatum, ut, si iuste depositum reddere in recte factis
sit, in officiis ponatur depositum reddere; illo enim
addito 'iuste' fit recte factum, per se autem hoc ipsum 10
reddere in officio ponitur. quoniamque non dubium
est quin in iis, quae media dicimus, sit aliud sumendum,
aliud reiciendum, quicquid ita fit aut dicitur, omne of-
ficio continetur. ex quo intellegitur, quoniam se ipsi
omnes natura diligant, tam insipientem quam sapientem 15
sumpturum, quae secundum naturam sint, reiecturum-
que contraria. ita est quoddam commune officium sa-
pientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae
media dicamus.
  Sed cum ab his omnia proficiscantur officia, non sine 60.1
causa dicitur ad ea referri omnes nostras cogitationes,
in his et excessum e vita et in vita mansionem. in quo
enim plura sunt quae secundum naturam sunt, huius
officium est in vita manere; in quo autem aut sunt 5
plura contraria aut fore videntur, huius officium est de
vita excedere. ex quo apparet et sapientis esse ali-
quando officium excedere e vita, cum beatus sit, et
stulti manere in vita, cum sit miser. nam bonum illud 61.1
et malum, quod saepe iam dictum est, postea conse-
quitur, prima autem illa naturae sive secunda sive con-
traria sub iudicium sapientis et dilectum cadunt, estque
illa subiecta quasi materia sapientiae. itaque et manendi 5
in vita et migrandi ratio omnis iis rebus, quas supra
dixi, metienda. nam neque virtute retinetur <ille> in
vita, nec iis, qui sine virtute sunt, mors est oppetenda.
et saepe officium est sapientis desciscere a vita, cum
sit beatissimus, si id oportune facere possit, quod est 10
convenienter naturae. sic enim censent, oportunitatis
esse beate vivere. itaque a sapientia praecipitur se
ipsam, si usus sit, sapiens ut relinquat. quam ob rem
cum vitiorum ista vis non sit, ut causam afferant mortis
voluntariae, perspicuum est etiam stultorum, qui idem 15
miseri sint, officium esse manere in vita, si sint in ma-
iore parte rerum earum, quas secundum naturam esse
dicimus. et quoniam excedens e vita et manens aeque
miser est nec diuturnitas magis ei vitam fugiendam
facit, non sine causa dicitur iis, qui pluribus naturalibus 20
frui possint, esse in vita manendum.