Similia dici possunt de explicatione naturae, qua et
|
4.11.1
|
hi utuntur et vestri, neque vero ob duas modo causas,
|
|
quo modo Epicuro videtur, ut pellatur mortis et reli-
|
|
gionis metus, sed etiam modestiam quandam cognitio
|
|
rerum caelestium affert iis, qui videant quanta sit etiam
|
5
|
apud deos moderatio, quantus ordo, et magnitudinem
|
|
animi deorum opera et facta cernentibus, iustitiam etiam,
|
|
cum cognitum habeas quod sit summi rectoris ac do-
|
|
mini numen, quod consilium, quae voluntas; cuius ad
|
|
naturam apta ratio vera illa et summa lex a philoso-
|
10
|
phis dicitur. inest in eadem explicatione naturae insa-
|
12.1
|
tiabilis quaedam e cognoscendis rebus voluptas, in qua
|
|
una confectis rebus necessariis vacui negotiis honeste
|
|
ac liberaliter possimus vivere. Ergo in hac ratione tota
|
|
de maximis fere rebus Stoici illos secuti sunt, ut et
|
5
|
deos esse et quattuor ex rebus omnia constare dicerent.
|
|
cum autem quaereretur res admodum difficilis, num
|
|
quinta quaedam natura videretur esse, ex qua ratio et
|
|
intellegentia oriretur, in quo etiam de animis cuius ge-
|
|
neris essent quaereretur, Zeno id dixit esse ignem, non
|
10
|
nulla deinde aliter, sed ea pauca; de maxima autem
|
|
re eodem modo, divina mente atque natura mundum
|
|
universum et eius maximas partis administrari. Ma-
|
|
teriam vero rerum et copiam apud hos exilem, apud
|
|
illos uberrimam reperiemus. quam multa ab iis con-
|
13.1
|
quisita et collecta sunt de omnium animantium genere,
|
|
ortu, membris, aetatibus! quam multa de rebus iis,
|
|
quae gignuntur e terra! quam multae quamque de
|
|
variis rebus et causae, cur quidque fiat, et demonstra-
|
5
|
tiones, quem ad modum quidque fiat! qua ex omni
|
|
copia plurima et certissima argumenta sumuntur ad
|
|
cuiusque rei naturam explicandam. Ergo adhuc, quan-
|
|
tum equidem intellego, causa non videtur fuisse mu-
|
|
tandi nominis. non enim, si omnia non sequebatur,
|
10
|
idcirco non erat ortus illinc. equidem etiam Epicurum,
|
|
in physicis quidem, Democriteum puto. pauca mutat
|
|
vel plura sane; at cum de plurimis eadem dicit, tum
|
|
certe de maximis. quod idem cum vestri faciant, non
|
|
satis magnam tribuunt inventoribus gratiam.
|
15
|