Sed haec hactenus. nunc videamus, quaeso, de summo 4.14.1
bono, quod continet philosophiam, quid tandem attu-
lerit, quam ob rem ab inventoribus tamquam a paren-
tibus dissentiret. hoc igitur loco, quamquam a te, Cato,
diligenter est explicatum, finis hic bonorum [qui con- 5
tinet philosophiam] et quis a Stoicis et quem ad mo-
dum diceretur, tamen ego quoque exponam, ut per-
spiciamus, si potuerimus, quidnam a Zenone novi sit
allatum. cum enim superiores, e quibus planissime Po-
lemo, secundum naturam vivere summum bonum esse 10
dixissent, his verbis tria significari Stoici dicunt, unum
eius modi, vivere adhibentem scientiam earum rerum,
quae natura evenirent. hunc ipsum Zenonis aiunt esse
finem declarantem illud, quod a te dictum est, con-
venienter naturae vivere. alterum significari idem, ut 15.1
si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem
vivere. hoc sic expositum dissimile est superiori. illud
enim rectum est—quod κατόρθωμα dicebas—contin-
gitque sapienti soli, hoc autem inchoati cuiusdam officii 5
est, non perfecti, quod cadere in non nullos insipientes
potest. tertium autem omnibus aut maximis rebus iis,
quae secundum naturam sint, fruentem vivere. hoc non
est positum in nostra actione. completur enim et ex
eo genere vitae, quod virtute fruitur, et ex iis rebus, 10
quae sunt secundum naturam neque sunt in nostra
potestate. sed hoc summum bonum, quod tertia signi-
ficatione intellegitur, eaque vita, quae ex summo bono
degitur, quia coniuncta ei virtus est, in sapientem solum
cadit, isque finis bonorum, ut ab ipsis Stoicis scriptum 15
videmus, a Xenocrate atque ab Aristotele constitutus
est. itaque ab iis constitutio illa prima naturae, a qua
tu quoque ordiebare, his prope verbis exponitur: