Magni autem est ingenii sevocare mentem a sen- 1.38.1
sibus et cogitationem ab consuetudine abducere. ita-
que credo equidem etiam alios tot saeculis, sed quod
litteris exstet, Pherecydes Syrius primus dixit animos
esse hominum sempiternos, antiquus sane; fuit enim 5
meo regnante gentili. hanc opinionem discipulus eius
Pythagoras maxime confirmavit, qui cum Superbo re-
gnante in Italiam venisset, tenuit Magnam illam Grae-
ciam cum [honore] disciplina, tum etiam auctoritate,
multaque saecula postea sic viguit Pythagoreorum no- 10
men, ut nulli alii docti viderentur. sed redeo ad anti-
quos. rationem illi sententiae suae non fere reddebant,
nisi quid erat numeris aut descriptionibus explican-
dum: Platonem ferunt, ut Pythagoreos cognosceret, 39.1
in Italiam venisse et didicisse Pythagorea omnia pri-
mumque de animorum aeternitate non solum sensisse
idem quod Pythagoram, sed rationem etiam attulisse.
quam, nisi quid dicis, praetermittamus et hanc totam 5
spem inmortalitatis relinquamus.
  An tu cum me in summam exspectationem addu-
xeris, deseris? errare mehercule malo cum Platone,
quem tu quanti facias scio et quem ex tuo ore admiror,
quam cum istis vera sentire. 10
  Macte virtute! ego enim ipse cum eodem ipso non 40.1
invitus erraverim. num igitur dubitamus—? an sicut
pleraque? quamquam hoc quidem minime; persuadent
enim mathematici terram in medio mundo sitam ad
universi caeli complexum quasi puncti instar opti- 5
nere, quod κέντρον illi vocant; eam porro naturam
esse quattuor omnia gignentium corporum, ut, quasi
partita habeant inter se ac divisa momenta, terrena
et umida suopte nutu et suo pondere ad paris angulos
in terram et in mare ferantur, reliquae duae partes, 10
una ignea altera animalis, ut illae superiores in me-
dium locum mundi gravitate ferantur et pondere, sic
hae rursum rectis lineis in caelestem locum subvolent,
sive ipsa natura superiora adpetente sive quod a gra-
vioribus leviora natura repellantur. quae cum con- 15
stent, perspicuum debet esse animos, cum e corpore
excesserint, sive illi sint animales, id est spirabiles,
sive ignei, sublime ferri. si vero aut numerus quidam 41.1
sit animus, quod subtiliter magis quam dilucide di-
citur, aut quinta illa non nominata magis quam non
intellecta natura, multo etiam integriora ac puriora
sunt, ut a terra longissime se ecferant. Horum igitur 5
aliquid . . . animus, ne tam vegeta mens aut in corde
cerebrove aut in Empedocleo sanguine demersa iaceat.
Dicaearchum vero cum Aristoxeno aequali et condis-
cipulo suo, doctos sane homines, omittamus; quorum
alter ne condoluisse quidem umquam videtur, qui 10
animum se habere non sentiat, alter ita delectatur suis
cantibus, ut eos etiam ad haec transferre conetur.
harmonian autem ex intervallis sonorum nosse possu-
mus, quorum varia compositio etiam harmonias ef-
ficit pluris; membrorum vero situs et figura corporis 15
vacans animo quam possit harmoniam efficere, non
video. sed hic quidem, quamvis eruditus sit, sicut est,
haec magistro concedat Aristoteli, canere ipse doceat;
bene enim illo Graecorum proverbio praecipitur:
'quam quisque norit artem, in hac se exerceat.' il- 42.1
lam vero funditus eiciamus individuorum corporum
levium et rutundorum concursionem fortuitam, quam
tamen Democritus concalefactam et spirabilem, id est
animalem, esse volt. is autem animus, qui, si est 5
horum quattuor generum, ex quibus omnia constare
dicuntur, ex inflammata anima constat, ut potissimum
videri video Panaetio, superiora capessat necesse est.
nihil enim habent haec duo genera proni et supera
semper petunt. ita, sive dissipantur, procul a terris 10
id evenit, sive permanent et conservant habitum suum,
hoc etiam magis necesse est ferantur ad caelum et
ab is perrumpatur et dividatur crassus hic et con-
cretus aër, qui est terrae proximus. calidior est enim
vel potius ardentior animus quam est hic aër, quem 15
modo dixi crassum atque concretum; quod ex eo sciri
potest, quia corpora nostra terreno principiorum ge-
nere confecta ardore animi concalescunt. accedit ut 43.1
eo facilius animus evadat ex hoc aëre, quem saepe
iam appello, eumque perrumpat, quod nihil est animo
velocius, nulla est celeritas quae possit cum animi
celeritate contendere. qui si permanet incorruptus sui- 5
que similis, necesse est ita feratur, ut penetret et di-
vidat omne caelum hoc, in quo nubes imbres ventique
coguntur, quod et umidum et caliginosum est propter
exhalationes terrae.