Ego vero facile sim passus ne in mentem quidem
|
1.55.11
|
mihi aliquid contra venire; ita isti faveo sententiae.
|
|
Quid? illa tandem num leviora censes, quae decla-
|
56.1
|
rant inesse in animis hominum divina quaedam? quae
|
|
si cernerem quem ad modum nasci possent, etiam
|
|
quem ad modum interirent viderem. nam sanguinem
|
|
bilem pituitam ossa nervos venas, omnem denique
|
5
|
membrorum et totius corporis figuram videor posse
|
|
dicere unde concreta et quo modo facta sint: animum
|
|
ipsum—si nihil esset in eo nisi id, ut per eum vi-
|
|
veremus, tam natura putarem hominis vitam susten-
|
|
tari quam vitis, quam arboris; haec enim etiam dici-
|
10
|
mus vivere. item si nihil haberet animus hominis nisi
|
|
ut appeteret aut fugeret, id quoque esset ei commune
|
|
cum bestiis. Habet primum memoriam, et eam infini-
|
57.1
|
tam rerum innumerabilium. quam quidem Plato recor-
|
|
dationem esse volt vitae superioris. nam in illo libro,
|
|
qui inscribitur Menon, pusionem quendam Socrates
|
|
interrogat quaedam geometrica de dimensione qua-
|
5
|
drati. ad ea sic ille respondet ut puer, et tamen ita
|
|
faciles interrogationes sunt, ut gradatim respondens
|
|
eodem perveniat, quo si geometrica didicisset. ex quo
|
|
effici volt Socrates, ut discere nihil aliud sit nisi recor-
|
|
dari. quem locum multo etiam accuratius explicat in
|
10
|
eo sermone, quem habuit eo ipso die, quo excessit e
|
|
vita; docet enim quemvis, qui omnium rerum rudis
|
|
esse videatur, bene interroganti respondentem decla-
|
|
rare se non tum illa discere, sed reminiscendo reco-
|
|
gnoscere, nec vero fieri ullo modo posse, ut a pueris tot
|
15
|
rerum atque tantarum insitas et quasi consignatas in
|
|
animis notiones, quas ἐννοίας vocant, haberemus, nisi
|
|
animus, ante quam in corpus intravisset, in rerum
|
|
cognitione viguisset. cumque nihil esset . . . , ut omni-
|
58.1
|
bus locis a Platone disseritur—nihil enim putat esse,
|
|
quod oriatur et intereat, idque solum esse, quod sem-
|
|
per tale sit quale est (ἰδέαν appellat ille, nos spe-
|
|
ciem)—, non potuit animus haec in corpore inclusus
|
5
|
adgnoscere, cognita attulit; ex quo tam multarum re-
|
|
rum cognitionis admiratio tollitur. neque ea plane
|
|
videt animus, cum repente in tam insolitum tamque
|
|
perturbatum domicilium inmigravit, sed cum se col-
|
|
legit atque recreavit, tum adgnoscit illa reminiscendo.
|
10
|
ita nihil est aliud discere nisi recordari. Ego autem
|
59.1
|
maiore etiam quodam modo memoriam admiror. quid
|
|
est enim illud quo meminimus, aut quam habet vim
|
|
aut unde nat[ur]am? non quaero, quanta memoria Si-
|
|
monides fuisse dicatur, quanta Theodectes, quanta is,
|
5
|
qui a Pyrrho legatus ad senatum est missus, Cineas,
|
|
quanta nuper Charmadas, quanta, qui modo fuit, Scep-
|
|
sius Metrodorus, quanta noster Hortensius: de com-
|
|
muni hominum memoria loquor, et eorum maxume
|
|
qui in aliquo maiore studio et arte versantur, quorum
|
10
|
quanta mens sit, difficile est existimare; ita multa
|
|
meminerunt. Quorsus igitur haec spectat oratio? quae
|
60.1
|
sit illa vis et unde sit, intellegendum puto. non est certe
|
|
nec cordis nec sanguinis nec cerebri nec atomorum;
|
|
animae sit ignisne nescio, nec me pudet ut istos fateri
|
|
nescire quod nesciam: illud, si ulla alia de re obscura
|
5
|
adfirmare possem, sive anima sive ignis sit animus,
|
|
eum iurarem esse divinum. quid enim, obsecro te,
|
|
terrane tibi hoc nebuloso et caliginoso caelo aut sata
|
|
aut concreta videtur tanta vis memoriae? si quid sit
|
|
hoc non vides, at quale sit vides; si ne id quidem,
|
10
|
at quantum sit profecto vides. quid igitur? utrum ca-
|
61.1
|
pacitatem aliquam in animo putamus esse, quo tam-
|
|
quam in aliquod vas ea quae meminimus infundan-
|
|
tur? absurdum id quidem; qui enim fundus aut quae
|
|
talis animi figura intellegi potest aut quae tanta om-
|
5
|
nino capacitas? an inprimi quasi ceram animum pu-
|
|
tamus, et esse memoriam signatarum rerum in mente
|
|
vestigia? quae possunt verborum, quae rerum ipsarum
|
|
esse vestigia, quae porro tam inmensa magnitudo,
|
|
quae illa tam multa possit effingere?
|
10
|