Sed quid agimus? oblitine sumus hoc nunc nobis 1.81.9
esse propositum, cum satis de aeternitate 10
dixissemus, ne si interirent quidem animi,
quicquam mali esse in morte?
  Ego vero memineram, sed te de aeternitate dicentem
aberrare a proposito facile patiebar.
  Video te alte spectare et velle in caelum migrare. 82.1
spero fore ut contingat id nobis. sed fac, ut isti volunt,
animos non remanere post mortem: video nos, si ita sit,
privari spe beatioris vitae; mali vero quid adfert ista
sententia? fac enim sic animum interire ut corpus: 5
num igitur aliquis dolor aut omnino post mortem
sensus in corpore est? nemo id quidem dicit, etsi
Democritum insimulat Epicurus, Democritii negant.
ne in animo quidem igitur sensus remanet; ipse enim
nusquam est. ubi igitur malum est, quoniam nihil ter- 10
tium est? an quod ipse animi discessus a corpore
non fit sine dolore? ut credam ita esse, quam est id
exiguum! sed falsum esse arbitror, et fit plerumque
sine sensu, non numquam etiam cum voluptate, totum-
que hoc leve est, qualecumque est; fit enim ad punctum 83.1
temporis. 'Illud angit vel potius excruciat, discessus
ab omnibus is quae sunt bona in vita'. vide ne 'a
malis' dici verius possit. quid ego nunc lugeam vitam
hominum? vere et iure possum; sed quid necesse est, 5
cum id agam ne post mortem miseros nos putemus
fore, etiam vitam efficere deplorando miseriorem?
fecimus hoc in eo libro, in quo nosmet ipsos, quan-
tum potuimus, consolati sumus. a malis igitur mors ab-
ducit, non a bonis, verum si quaerimus. et quidem hoc a 10
Cyrenaico Hegesia sic copiose disputatur, ut is a rege
Ptolomaeo prohibitus esse dicatur illa in scholis dicere,
quod multi is auditis mortem sibi ipsi consciscerent.
Callimachi quidem epigramma in Ambraciotam The- 84.1
ombrotum est, quem ait, cum ei nihil accidisset adver-
si, e muro se in mare abiecisse lecto Platonis libro. eius
autem, quem dixi, Hegesiae liber est Ἀποκαρτερῶν, quo
a vita quidem per inediam discedens revocatur ab 5
amicis; quibus respondens vitae humanae enume-
rat incommoda. possem idem facere, etsi minus quam
ille, qui omnino vivere expedire nemini putat. mitto
alios: etiamne nobis expedit? qui et domesticis et
forensibus solaciis ornamentisque privati certe si ante 10
occidissemus, mors nos a malis, non a bonis abstraxis-
set. Sit igitur aliquis, qui nihil mali habeat, nullum 85.1
a fortuna volnus acceperit: Metellus ille honoratis
quattuor filiis aut quinquaginta Priamus, e quibus sep-
temdecim iusta uxore natis; in utroque eandem habuit
fortuna potestatem, sed usa in altero est: Metellum 5
enim multi filii filiae nepotes neptes in rogum in-
posuerunt, Priamum tanta progenie orbatum, cum in
aram confugisset, hostilis manus interemit. hic si
vivis filiis incolumi regno occidisset
    astánte ope bárbarica 10
    Tectís caelatis láqueatis,
utrum tandem a bonis an a malis discessisset? tum
profecto videretur a bonis. at certe ei melius evenis-
set nec tam flebiliter illa canerentur:
    'Haec ómnia vidi inflámmari, 15
    Priamó vi vitam evítari,
    Iovis áram sanguine túrpari.'
quasi vero ista vi quicquam tum potuerit ei melius
accidere! quodsi ante occidisset, talem eventum om-
nino amisisset; hoc autem tempore sensum amisit 20
malorum. Pompeio, nostro familiari, cum graviter 86.1
aegrotaret Neapoli, melius est factum. coronati Nea-
politani fuerunt, nimirum etiam Puteolani; volgo ex
oppidis publice gratulabantur: ineptum sane nego-
tium et Graeculum, sed tamen fortunatum. utrum igi- 5
tur, si tum esset extinctus, a bonis rebus an a malis
discessisset? certe a miseris. non enim cum socero
bellum gessisset, non inparatus arma sumpsisset, non
domum reliquisset, non ex Italia fugisset, non exer-
citu amisso nudus in servorum ferrum et manus in- 10
cidisset, †non liberi defleti, non fortunae omnes a
victoribus possiderentur. qui, si mortem tum obisset,
in amplissimis fortunis occidisset, is propagatione vi-
tae quot, quantas, quam incredibilis hausit calamita-
tes! haec morte effugiuntur, etiamsi non evenerunt, 15
tamen, quia possunt evenire; sed homines ea sibi ac-
cidere posse non cogitant: Metelli sperat sibi quis-
que fortunam, proinde quasi aut plures fortunati sint
quam infelices aut certi quicquam sit in rebus humanis
aut sperare sit prudentius quam timere. 20