Sed quid poëtis irascimur? virtutis magistri, philo-
|
2.28.1
|
sophi, inventi sunt, qui summum malum dolorem di-
|
|
cerent. at tu, adulescens, cum id tibi paulo ante dixis-
|
|
ses videri, rogatus a me, etiamne maius quam dedecus,
|
|
verbo de sententia destitisti. roga hoc idem Epicu-
|
5
|
rum: maius dicet esse malum mediocrem dolorem
|
|
quam maxumum dedecus; in ipso enim dedecore mali
|
|
nihil esse, nisi sequantur dolores. quis igitur Epicu-
|
|
rum sequitur dolor, cum hoc ipsum dicit, summum
|
|
malum esse dolorem? quo dedecus maius a philoso-
|
10
|
pho nullum expecto. quare satis mihi dedisti, cum
|
|
respondisti maius tibi videri malum dedecus quam do-
|
|
lorem. hoc ipsum enim si tenebis, intelleges quam sit
|
|
obsistendum dolori; nec tam quaerendum est, dolor
|
|
malumne sit, quam firmandus animus ad dolorem
|
15
|
ferendum.
|
|
Concludunt ratiunculas Stoici, cur non sit malum;
|
29.1
|
quasi de verbo, non de re laboretur. quid me decipis,
|
|
Zeno? nam cum id, quod mihi horribile videtur, tu
|
|
omnino malum negas esse, capior et scire cupio, quo
|
|
modo id, quod ego miserrimum existimem, ne malum
|
5
|
quidem sit. 'nihil est' inquit 'malum nisi quod turpe
|
|
atque vitiosum est.' ad ineptias redis; illud enim, quod
|
|
me angebat, non eximis. scio dolorem non esse nequi-
|
|
tiam; desine id me docere: hoc doce, doleam necne
|
|
doleam, nihil interesse. 'numquam quicquam' inquit
|
10
|
'ad beate quidem vivendum, quod est in una virtute
|
|
positum; sed est tamen reiciendum.' cur? 'asperum
|
|
est, contra naturam, difficile perpessu, triste, durum.'
|
|
haec est copia verborum, quod omnes uno verbo ma-
|
30.1
|
lum appellamus, id tot modis posse dicere. definis
|
|
tu mihi, non tollis dolorem, cum dicis asperum, contra
|
|
naturam, vix quod ferri tolerarique possit; nec men-
|
|
tiris; sed re succumbere non oportebat verbis glorian-
|
5
|
tem. 'dum nihil bonum nisi quod honestum, nihil ma-
|
|
lum nisi quod turpe—' optare hoc quidem est, non do-
|
|
cere; illud et melius et verius, omnia quae natura a-
|
|
spernetur in malis esse, quae adsciscat, in bonis. hoc
|
|
posito et verborum concertatione sublata tantum ta-
|
10
|
men excellet illud quod recte amplexantur isti, quod
|
|
honestum, quod rectum, quod decorum appellamus,
|
|
quod idem interdum virtutis nomine amplectimur, ut
|
|
omnia praeterea, quae bona corporis et fortunae putan-
|
|
tur, perexigua et minuta videantur, <igitur> ne malum
|
15
|
quidem ullum, nec si in unum locum conlata omnia
|
|
sint, cum turpitudinis malo comparanda. quare si, ut
|
31.1
|
initio concessisti, turpitudo peius est quam dolor, ni-
|
|
hil est plane dolor. nam dum tibi turpe nec dignum
|
|
viro videbitur gemere, eiulare, lamentari, frangi, de-
|
|
bilitari dolore, dum honestas, dum dignitas, dum decus
|
5
|
aderit, tuque in ea intuens te continebis, cedet pro-
|
|
fecto virtuti dolor et animi inductione languescet.
|
|