Quod si tibi persuasum est—principio enim di-
|
2.47.1
|
xisti plus in dedecore mali tibi videri quam in do-
|
|
lore—, reliquum est, ut tute tibi imperes. quamquam
|
|
hoc nescio quo modo dicatur. quasi duo simus, ut alter
|
|
imperet, alter pareat! non inscite tamen dicitur. est
|
5
|
enim animus in partis tributus duas, quarum altera
|
|
rationis est particeps, altera expers. cum igitur prae-
|
|
cipitur, ut nobismet ipsis imperemus, hoc praecipi-
|
|
tur, ut ratio coërceat temeritatem. est in animis om-
|
|
nium fere natura molle quiddam, demissum, humile,
|
10
|
enervatum quodam modo et languidum. si nihil es-
|
|
set aliud, nihil esset homine deformius. sed praesto
|
|
est domina omnium et regina ratio, quae conixa per
|
|
se et progressa longius fit perfecta virtus. haec ut
|
|
imperet illi parti animi, quae oboedire debet, id vi-
|
15
|
dendum est viro. 'quonam modo?' inquies. vel ut do-
|
48.1
|
minus servo vel ut imperator militi vel ut parens filio.
|
|
si turpissime se illa pars animi geret, quam dixi esse
|
|
mollem, si se lamentis muliebriter lacrimisque dedet,
|
|
vinciatur et constringatur amicorum propinquorum-
|
5
|
que custodiis; saepe enim videmus fractos pudore,
|
|
qui ratione nulla vincerentur. ergo hos quidem ut fa-
|
|
mulos vinclis prope ac custodia, qui autem erunt fir-
|
|
miores nec tamen robustissimi, hos admonitu opor-
|
|
tebit ut bonos milites revocatos dignitatem tueri. non
|
10
|
nimis in Niptris ille sapientissimus Graeciae saucius
|
|
lamentatur vel modice potius: 'pedetemptim,' inquit, 'ite
|
|
et sedató nisu
|
|
Ne súccussu arripiát maior
|
|
Dolor'
|
15
|
(Pacuvius hoc melius quam Sophocles; apud illum
|
49.1
|
enim perquam flebiliter Ulixes lamentatur in vol-
|
|
nere); tamen huic leviter gementi illi ipsi, qui ferunt
|
|
saucium, personae gravitatem intuentes non dubitant
|
|
dicere:
|
5
|
'Tu quóque, Ulixes, quamquám graviter
|
|
Cernímus ictum, nimis paéne animo es
|
|
Mollí, qui consuetús in armis
|
|
Aevom ágere . . . . . . . '
|
|
intellegit poëta prudens ferendi doloris consuetudinem
|
10
|
esse non contemnendam magistram. atque ille non
|
50.1
|
inmoderate magno in dolore:
|
|
'Retinéte, tenete! opprímit ulcus;
|
|
Nudáte! heu miserum me: éxcrucior.'
|
|
incipit labi, deinde ilico desinit:
|
5
|
'Operíte, abscedite iám iam!
|
|
Mittíte! nam attrectatu ét quassu
|
|
Saevum ámplificatis dolórem.'
|
|
videsne, ut obmutuerit non sedatus corporis, sed
|
|
castigatus animi dolor? itaque in extremis Niptris
|
10
|
alios quoque obiurgat, idque moriens:
|
|
'Cónqueri fortúnam adversam, nón lamentarí decet;
|
|
Id viri est offícium, fletus múliebri ingenio ádditus.'
|
|