| Ad ferendum igitur dolorem placide atque sedate | 2.58.8 |
| plurimum proficit toto pectore, ut dicitur, cogitare, | |
| quam id honestum sit. sumus enim natura, ut ante | 10 |
| dixi—dicendum est enim saepius—, studiosissimi | |
| adpetentissimique honestatis, cuius si quasi lumen | |
| aliquod aspeximus, nihil est quod, ut eo potiamur, | |
| non parati simus et ferre et perpeti. ex hoc cursu atque | |
| impetu animorum ad veram laudem atque honesta- | 15 |
| tem illa pericula adeuntur in proeliis, non sentiunt | |
| viri fortes in acie volnera, vel sentiunt, sed mori ma- | |
| lunt quam tantum modo de dignitatis gradu demoveri. | |
| fulgentis gladios hostium videbant Decii, cum in | 59.1 |
| aciem eorum inruebant. his levabat omnem volnerum | |
| metum nobilitas mortis et gloria. num tum ingemuisse | |
| Epaminondam putas, cum una cum sanguine vitam | |
| effluere sentiret? imperantem enim patriam Lace- | 5 |
| daemoniis relinquebat, quam acceperat servientem. | |
| haec sunt solacia, haec fomenta summorum dolo- | |
| rum. Dices: quid in pace, quid domi, quid in lectulo? ad | 60.1 |
| philosophos me revocas, qui in aciem non saepe pro- | |
| deunt. e quibus homo sane levis, Heracleotes Diony- | |
| sius, cum a Zenone fortis esse didicisset, a dolore | |
| dedoctus est. nam cum ex renibus laboraret, ipso in | 5 |
| eiulatu clamitabat falsa esse illa, quae antea de dolore | |
| ipse sensisset. quem cum Cleanthes condiscipulus | |
| rogaret, quaenam ratio eum de sententia deduxisset, | |
| respondit: 'quia, <si,> cum tantulum operae philoso- | |
| phiae dedissem, dolorem tamen ferre non possem, | 10 |
| satis esset argumenti malum esse dolorem. pluri- | |
| mos autem annos in philosophia consumpsi nec ferre | |
| possum. malum est igitur dolor.' tum Cleanthem, | |
| cum pede terram percussisset, versum ex Epigonis | |
| ferunt dixisse: | 15 |
| 'audísne haec, Amphiaráe sub terram ábdite?' | |
| Zenonem significabat, a quo illum degenerare do- | |
| lebat. at non noster Posidonius; quem et ipse saepe | 61.1 |
| vidi et id dicam, quod solebat narrare Pompeius, se, | |
| cum Rhodum venisset decedens ex Syria, audire vo- | |
| luisse Posidonium; sed cum audisset eum graviter | |
| esse aegrum, quod vehementer eius artus labora- | 5 |
| rent, voluisse tamen nobilissimum philosophum vi- | |
| sere: quem ut vidisset et salutavisset honorificis- | |
| que verbis prosecutus esset molesteque se dixisset | |
| ferre, quod eum non posset audire, at ille: 'tu vero' | |
| inquit 'potes, nec committam, ut dolor corporis effi- | 10 |
| ciat, ut frustra tantus vir ad me venerit.' itaque narra- | |
| bat eum graviter et copiose de hoc ipso, nihil esse | |
| bonum nisi quod esset honestum, cubantem disputa- | |
| visse, cumque quasi faces ei doloris admoverentur, | |
| saepe dixisse: 'nihil agis, dolor! quamvis sis mole- | 62.1 |
| stus, numquam te esse confitebor malum.' Omnino- | |
| que omnes clari et nobilitati labores continuo fiunt | |
| etiam tolerabiles. videmusne [ut], apud quos eorum | |
| ludorum, qui gymnici nominantur, magnus honos sit, | 5 |
| nullum ab is, qui in id certamen descendant, devitari | |
| dolorem? apud quos autem venandi et equitandi laus | |
| viget, qui hanc petessunt, nullum fugiunt dolorem. | |
| quid de nostris ambitionibus, quid de cupiditate ho- | |
| norum loquar? quae flamma est, per quam non cu- | 10 |
| currerint i qui haec olim punctis singulis colligebant? | |
| itaque semper Africanus Socraticum Xenophontem in | |
| manibus habebat, cuius in primis laudabat illud, quod | |
| diceret eosdem labores non esse aeque gravis impe- | |
| ratori et militi, quod ipse honos laborem leviorem | 15 |
| faceret imperatorium. sed tamen hoc evenit, ut in | 63.1 |
| vulgus insipientium opinio valeat honestatis, cum | |
| ipsam videre non possint. itaque fama et multitudinis | |
| iudicio moventur, cum id honestum putent, quod a | |
| plerisque laudetur. te autem, si in oculis sis multi- | 5 |
| tudinis, tamen eius iudicio stare nolim nec, quod illa | |
| putet, idem putare pulcherrimum. tuo tibi iudicio est | |
| utendum; tibi si recta probanti placebis, tum non | |
| modo tete viceris, quod paulo ante praecipiebam, | |
| sed omnis et omnia. hoc igitur tibi propone: ampli- | 64.1 |
| tudinem animi et quasi quandam exaggerationem | |
| quam altissimam animi, quae maxime eminet con- | |
| temnendis et despiciendis doloribus, unam esse omnium | |
| rem pulcherrimam, eoque pulchriorem, si vacet po- | 5 |
| pulo neque plausum captans se tamen ipsa delectet. | |
| quin etiam mihi quidem laudabiliora videntur omnia, | |
| quae sine venditatione et sine populo teste fiunt, non | |
| quo fugiendus sit—omnia enim bene facta in luce | |
| se conlocari volunt—, sed tamen nullum theatrum | 10 |
| virtuti conscientia maius est. |