LIBER QUARTUS
|
|
Cum multis locis nostrorum hominum ingenia vir-
|
4.1.1
|
tutesque, Brute, soleo mirari, tum maxime in is stu-
|
|
diis, quae sero admodum expetita in hanc civitatem
|
|
e Graecia transtulerunt. nam cum a primo urbis ortu
|
|
regiis institutis, partim etiam legibus auspicia, caeri-
|
5
|
moniae, comitia, provocationes, patrum consilium,
|
|
equitum peditumque discriptio, tota res militaris di-
|
|
vinitus esset constituta, tum progressio admirabilis in-
|
|
credibilisque cursus ad omnem excellentiam factus est
|
|
dominatu regio re p. liberata. nec vero hic locus est, ut de
|
10
|
moribus institutisque maiorum et disciplina ac tem-
|
|
peratione civitatis loquamur; aliis haec locis satis ac-
|
|
curate a nobis dicta sunt maximeque in is sex libris,
|
|
quos de re publica scripsimus. hoc autem loco con-
|
2.1
|
sideranti mihi studia doctrinae multa sane occurrunt,
|
|
cur ea quoque arcessita aliunde neque solum expetita,
|
|
sed etiam conservata et culta videantur. erat enim illis
|
|
paene in conspectu praestanti sapientia et nobilitate
|
5
|
Pythagoras, qui fuit in Italia temporibus isdem quibus
|
|
L. Brutus patriam liberavit, praeclarus auctor nobili-
|
|
tatis tuae. Pythagorae autem doctrina cum longe late-
|
|
que flueret, permanavisse mihi videtur in hanc civita-
|
|
tem, idque cum coniectura probabile est, tum quibus-
|
10
|
dam etiam vestigiis indicatur. quis enim est qui putet,
|
|
cum floreret in Italia Graecia potentissumis et maxi-
|
|
mis urbibus, ea quae magna dicta est, in isque pri-
|
|
mum ipsius Pythagorae, deinde postea Pythagoreo-
|
|
rum tantum nomen esset, nostrorum hominum ad eo-
|
15
|
rum doctissimas voces aures clausas fuisse? quin etiam
|
3.1
|
arbitror propter Pythagoreorum admirationem Numam
|
|
quoque regem Pythagoreum a posterioribus existima-
|
|
tum. nam cum Pythagorae disciplinam et instituta cog-
|
|
noscerent regisque eius aequitatem et sapientiam a
|
5
|
maioribus suis accepissent, aetates autem et tempora
|
|
ignorarent propter vetustatem, eum, qui sapientia ex-
|
|
celleret, Pythagorae auditorem crediderunt fuisse. et
|
|
de coniectura quidem hactenus. vestigia autem Py-
|
|
thagoreorum quamquam multa colligi possunt, paucis
|
10
|
tamen utemur, quoniam non id agitur hoc tempore.
|
|
nam cum carminibus soliti illi esse dicantur [et] prae-
|
|
cepta quaedam occultius tradere et mentes suas a co-
|
|
gitationum intentione cantu fidibusque ad tranquilli-
|
|
tatem traducere, gravissumus auctor in Originibus dixit
|
15
|
Cato morem apud maiores hunc epularum fuisse, ut
|
|
deinceps, qui accubarent, canerent ad tibiam clarorum
|
|
virorum laudes atque virtutes; ex quo perspicuum est
|
|
et cantus tum fuisse discriptos vocum sonis et carmina.
|
|
quamquam id quidem etiam duodecim tabulae decla-
|
4.1
|
rant, condi iam tum solitum esse carmen; quod ne li-
|
|
ceret fieri ad alterius iniuriam, lege sanxerunt. nec
|
|
vero illud non eruditorum temporum argumentum est,
|
|
quod et deorum pulvinaribus et epulis magistratuum
|
5
|
fides praecinunt, quod proprium eius fuit, de qua lo-
|
|
quor, disciplinae. mihi quidem etiam Appii Caeci car-
|
|
men, quod valde Panaetius laudat epistola quadam,
|
|
quae est ad Q. Tuberonem, Pythagoreum videtur. mul-
|
|
ta etiam sunt in nostris institutis ducta ab illis; quae
|
10
|
praetereo, ne ea, quae repperisse ipsi putamur, aliunde
|
|
didicisse videamur. Sed ut ad propositum redeat ora-
|
5.1
|
tio, quam brevi tempore quot et quanti poëtae, qui
|
|
autem oratores extiterunt! facile ut appareat nostros
|
|
omnia consequi potuisse, simul ut velle coepissent.
|
|